Lotnictwo Numer Specjalny 4

• Geneza operacyjna i zakładane efekty organizacyjne rozbudowy polskiego lotnictwa wojskowego 1936-1942 - W czasie wojny 1920 r. polskie lotnictwo wojskowe liczyło 20 eskadr. Po demobilizacji zorganizowano je w trzy pułki lotnicze: w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Część sprzętu przekazano szkołom, ośrodkom zapasowym, a liczbę eskadr ograniczono do 13 (dziewięć wywiadowczych, cztery myśliwskie). Infrastrukturę stanowiło 10 lotnisk garnizonowych. W przeciągu sześciu lat pracy trzech szefów lotnictwa, generałów: Gustawa Macewicza, Francis-Leona Levequa, Włodzimierza Zagórskiego, liczba polskich eskadr zwiększyła się do dwudziestu sześciu, a liczba lotnisk garnizonowych – do dwunastu.

• Wielozadaniowy samolot bojowy Messerschmitt Me 210 - Messerschmitt Me 210 miał przedstawiać sobą wielozadaniowy samolot bojowy zdolny do wypełniania zadań, jakie dotychczas w Luftwaffe spełniało kilka samolotów zupełnie różnych typów. Na drodze do stworzenia takiego wielozadaniowego samolotu stanęło jednak kilka czynników, które znacznie opóźniły jego program rozwoju i ostatecznie sprawiły, że Me 210 przeszedł do historii lotnictwa jako jedna z najbardziej nieudanych konstrukcji lat II wojny światowej.

• Lockheed P-38 Lightning -- jedyny w swoim rodzaju - Wersja P-38E była pierwszą produkowaną w znaczącej liczbie, ale i te samoloty w przytłaczającej większości trafiły do szkolenia. Zapotrzebowanie na przeszkalanie pilotów na nowy, nietypowy i trudny do opanowania samolot było duże. Jednocześnie rozwijano wersję o poprawionych osiągach – P-38F. To właśnie P-38F był pierwszym, który został w większej liczbie użyty w jednostkach bojowych i wziął udział w walkach.

• Brytyjsko-amerykańska ofensywa bombowa przeciwko III Rzeszy, 1942-1943 - II wojna światowa w Europie została rozpętana przez faszystowskie Niemcy i Włochy, a celem ich działań było dokonanie podbojów w Europie i poza nią. Źródłem sporu była głównie francusko-niemiecka rywalizacja o dominację na kontynencie europejskim oraz – bardziej bezpośrednio – niedoskonałości Traktatu Wersalskiego z 1919 r., będącego źródłem wielkiego niezadowolenia Niemców, a jednocześnie nie do wyegzekwowania w obszarze kontrolowania demilitaryzacji Niemiec. Dla Aliantów Zachodnich przedmiotem konfliktu był lepszy stan pokoju w powojennej Europie, co po raz pierwszy ogłoszono w Karcie Atlantyckiej. Wspomniany dokument został wydany 14 sierpnia 1941 r. (jeszcze przed przystąpieniem USA do wojny) po spotkaniu premiera Wielkiej Brytanii Winstona S. Churchilla oraz prezydenta Stanów Zjednoczonych Franklina D. Roosevelta na pokładzie brytyjskiego okrętu liniowego HMS Prince of Wales zakotwiczonego w Argentia Bay w pobliżu Nowej Funlandii. W Karcie Atlantyckiej zapisano, że celem Wielkiej Brytanii i USA nie są jakiekolwiek zdobycze terytorialne, i że zmiany terytorialne powinny nastąpić tylko w wyniku swobodnie wyrażonej woli obywateli zamieszkujących dane terytorium. Jednocześnie w punkcie szóstym zadeklarowano  zniszczenie „nazistowskiej tyranii”, by ustanowić trwały pokój, w którym narody nie sięgałyby po siłę militarną by rozwiązywać problemy międzynarodowe (punkt ósmy).

• Ciężkie myśliwce Cesarskiej Armii Lądowej 1943-1945 - Pod koniec 1943 r. wywiad japoński odkrył, że USA przygotowują się do rozpoczęcia nalotów strategicznych na Japonię. Zdano sobie sprawę, że lotnictwo Armii Lądowej nie jest przygotowane do zwalczania ciężkich bombowców typu B-29, a ono było właśnie odpowiedzialne za obronę wysp macierzystych. Jako że nieznano przyszłej taktyki działania przeciwnika, zlecono więc w trybie pilnym przygotowanie kilku różnych ciężkich myśliwców zdolnych do zwalczania amerykańskich samolotów.
  

• Curtiss P-40 w ZSRS - W odróżnieniu od uwielbianego przez sowieckich pilotów samolotu myśliwskiego Bell P-39 Airacobra (patrz Lotnictwo numer specjalny 3), służba pierwszego dostarczonego do ZSRS zachodniego myśliwca Curtiss P-40 Tomahawk/Kittyhawk pozostaje zdecydowanie mniej znana. Tymczasem jego dostawa przypadła w najtrudniejszym momencie zmagań z agresją niemiecką, gdy wiele sowieckich jednostek lotniczych było wyposażonych w rodzimy sprzęt zdecydowanie ustępujący przeciwnikowi.
  

• Polskie załogi nocnych samolotów myśliwskich P-70 Havoc - Jedną z pierwszych RAF-owskich jednostek wyspecjalizowanych w działaniach nocnych był 23 Squadron, który w 1939 r. został wyposażony w dwusilnikowe samoloty myśliwskie Blenheim IF. Swój pierwszy sukces jednostka odniosła we wczesnym stadium Bitwy o Anglię,bo już 18 czerwca 1940 r. zestrzeliwując dwa Heinkle 111 ponosząc jednocześnie pierwsze bojowe straty.
  

• Pierwsze Messerschmitty 109 zestrzelone nad Polską - W ramach planów wojennych poznański III/3 Dywizjon Myśliwski został przydzielony do lotnictwa Armii „Poznań”. Zadaniem dyonu w okresie mobilizacji i w początkowych działaniach wojennych była osłona przed niemieckim rozpoznaniem oraz bombardowaniem Poznania, a także linii kolejowych Poznań-Warszawa oraz Poznań-Gniezno-Inowrocław. Miał on działać tworząc sieć zasadzek, a jako główne lotnisko operacyjne dyonu wybrano lądowisko w Dzierżnicy (ok. 40 km na wschód od Poznania).