Zderzenie na gdyńskiej redzie

Jan Tymiński

Nocą 21 grudnia 1935 roku, około godz. 1.20, Biuro Wydziału Holowniczo-Ratowniczego Spółki Akcyjnej „Żegluga Polska” zostało zaalarmowane wiadomością, iż na redzie portu w Gdyni tonie jakiś uszkodzony statek. Natychmiast wysłano dwa holowniki ratownicze „Ursus” i „Tur”, celem udzielenia pomocy, potem wysłano jeszcze holownik „Atlas”. Na miejscu wypadku, mniej więcej około półtorej mili od wejścia do avant-portu zastano uszkodzony statek z Hamburga o tonażu 2750 ton brutto s/s „Otto Alfred Müller”.

Sytuacja była bardzo groźna, ponieważ na miejscu wypadku zastano na wpół zatopioną jednostkę. Statek ten 20 grudnia dotarł późno wieczorem na redę Gdyni, gdzie zakotwiczony oczekiwał na wprowadzenie go do portu. Między północą a godz. 1.00 w nocy, wychodzący z portu gdyńskiego do portu Damsjö (północna Szwecja), również niemiecki statek s/s Kersten Milles o tonażu 4971 ton brutto zderzył się ze stojącą na kotwicy jednostką s/s Otto Alfred Müller. Uderzenie nastąpiło dziobem w przednią część prawej burty, na wysokości pierwszego masztu, powodując wybicie w burcie s/s Otto Alfred Müller ogromnej dziury. Wyrwa spowodowana uderzeniem była tak duża, że dostająca się do wewnątrz woda w bardzo szybkim czasie zalała obie przednie ładownie, lukę bunkrową, kotłownię, maszynownię oraz pomieszczenia oficerskie i mesę.

S/s Kersten Miles przy zderzeniu nie odniósł poważniejszych uszkodzeń, natomiast s/s Otto Alfred Müller, mimo oparcia się dziobem o dno, znalazł się w bardzo trudnym położeniu i tylko dzięki szybkiemu przybyciu holowników przedsiębiorstwa „Żegluga Polska” S.A., które natychmiast przystąpiły do ratowania statku m.in. przez wypompowywanie z kadłuba uszkodzonej jednostki stale przybywającej wody – statek ten całkowicie nie zatonął. Jednostka zbudowana została w 1935 roku w zakładach okrętowych Schiffbau Gesellschaft we Flensburgu dla hamburskiego armatora Otto A. Müllera. Statek zwodowano 3 sierpnia 1935 roku, a 13 października tegoż roku wszedł do eksploatacji. Był to drobnicowiec o długości 83,1 m, szerokości 12,62 m oraz 1740 ton rejestrowych pojemności brutto, 738 netto i 2473 DWT. Wyposażony był w silnik 1300 KM, zasilany przez dwa kotły „szkockie”. Maszyna parowa pozwalała mu na osiąganie prędkości 11 węzłów. Załoga liczyła 28 osób. Drobnicowiec miał dwa pokłady oraz cztery ładownie.

Kierownictwo Wydziału Holowniczo-Ratowniczego „Żegluga Polska” S.A., widząc bardzo groźną sytuację statku i nie posiadając dostatecznej ilości odpowiednich środków ratowniczych do tak poważnej pracy, zmuszone było wziąć do pomocy dalsze holowniki ratownicze z Wolnego Miasta Gdańska. Przedsiębiorstwo „Żegluga Polska” S.A., z uwagi na niedostateczną liczbę taboru holowniczego, początkowo mogło ratować jedynie niewielkie jednostki. W 1934 roku zawarto porozumienie z gdańskimi towarzystwami holowniczymi, w celu prowadzenia wspólnych akcji ratowniczych na wodach polskich i Wolnego Miasta Gdańska. Stąd też udział holowników gdańskich Weichsel, Erna, Krantor i Thor z firmy Danziger Dampfschiffahrt und Seebad Aktien Gesellschaft „Weichsel” w akcji ratowania uszkodzonego statku s/s Otto Alfred Müller.

Jednocześnie z wypompowywaniem z kadłuba masy przybywającej wciąż wody, przystąpiono do wzmacniania wodoszczelnej grodzi pomiędzy zalanymi już, a pustymi jeszcze pomieszczeniami na statku. W tym czasie nadeszły wezwane holowniki ratownicze z Gdańska, które natychmiast włączono do wspólnego wypompowywania wody, chroniąc w ten sposób statek od całkowitego zatonięcia. Kierowanie pracą pozostało nadal w rękach przedsiębiorstwa „Żegluga Polska” S.A. Tegoż dnia nad ranem, po dokładnym zorientowaniu się w sytuacji, jasnym się stało, że do całkowitego uratowania statku, wobec bardzo zmiennej o tej porze roku i przez to niepewnej pogody, nieodzowne są specjalne lichtugi ratownicze do podnoszenia zatopionych statków, o które natychmiast zadzwoniono do Hamburga. Lichtugi takie, poza Anglią, znajdowały się bowiem jedynie w Hamburgu.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 3-4/2018