Zanim przybyły Latające Tygrysy. Chińskie lotnictwo myśliwskie w walce z Japończykami w okresie od listopada 1938 roku do grudnia 1941 roku Część 1

Jacek Pukropp

Po upadku Kantonu i Hankou, głównymi chińskimi bazami lotniczymi stały się Chengdu i Chongqing (kolejna „tymczasowa” stolica) w prowincji Sichuan. Miasta te – a także inne – stały się celami nalotów Japończyków, którzy chcieli w ten sposób zmusić Chińczyków do kapitulacji. Głównym zadaniem chińskich i sowieckich myśliwców była obrona powietrzna dużych miast.

Chińskie Siły Powietrzne nadal wykorzystywały w tym okresie w jednostkach bojowych przede wszystkim myśliwce produkcji sowieckiej. Najliczniejszym był Polikarpow I-15 bis, którego osiągi nie zachwycały już w momencie debiutu bojowego, a później mogło być tylko gorzej. Mniej było I-16 (typ 5, 10 i garść uzbrojonych w działka typ 17), wykorzystywano także resztkę brytyjskich Gladiatorów, francuskie D.510C oraz amerykańskie Hawki III (wycofane z Akademii Sił Powietrznych) i Hawki 75M[1]. Po debiucie bojowym w sierpniu 1940 roku japońskiego myśliwca Typ 0 (Mitsubishi A6M2) wszystkie te typy zostały zdeklasowane. Odpowiedzią na japońskie Zera miały być dostarczone ze Związku Sowieckiego nowe wersje dolnopłata i dwupłata Polikarpowa: I-16 typ 18 (nazywane w Chinach I-16III) i I-153 (I-15III). Ich dostawy rozpoczęły się w grudniu 1940 roku i do Chin miało dotrzeć 75 I-15III i 65 I-16III. Obie maszyny były napędzane silnikami M-62 o mocy startowej 1000 KM (dalej modyfikowany Wright Cyclone, przy czym pierwsze I-153 miały jeszcze M-25W, ostatnie zaś M-63 o mocy startowej 1100 KM). Przy prędkości maksymalnej 461 km/h (I-16 typ 18 na pułapie 4400 m) i w zakresie od 412 do 443 km/h (I-153 na pułapie 5000 m w zależności od wersji i silnika) i uzbrojeniu w cztery SzKAS-y kal. 7,62 mm nie mogły nawiązać równorzędnej walki z nowym japońskim myśliwcem. Nie znaczy to jednak, że Chińczycy chcieli wyposażyć swoje lotnictwo jedynie w samoloty sowieckie. Po prostu maszyny te były łatwiej dostępne. Zamierzano jednak także kupić nowe konstrukcje w Stanach Zjednoczonych.

[1] I-16 typ 17 to ciężej uzbrojony płatowiec typu 10 (w skrzydłach miał dwa działka kal. 20 mm zamiast kaemów 7,62 mm), przez co jego osiągi były gorsze – prędkość maksymalna sięgała 425 km/h na pułapie 2700 m.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 5/2017