Wojska Pancerne i zmechanizowane...
Norbert Bączyk
Wojska Pancerne i zmechanizowane
u progu nowej dekady
Wojska Lądowe nadal pozostają najważniejszym i największym rodzajem Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Szczególną rolę odgrywają w nich wojska pancerne i zmechanizowane, które w swej strukturze mają również jednostki piechoty górskiej oraz obrony wybrzeża i są przeznaczone do bezpośredniego starcia z przeciwnikiem na polu walki. Są one obecnie beneficjentem największego programu modernizacji technicznej Wojsk Lądowych, związanego z wdrażaniem tzw. kołowych transporterów opancerzonych. Nadchodząca dekada niesie dla wojsk pancernych i zmechanizowanych szereg nowych wyzwań, mogących stać się dla nich tak szansą, jak i zagrożeniem.
ododdziały wojsk pancernych i zmechanizowanych (WPiZ) stanowią zasadniczy trzon wojsk operacyjnych przeznaczonych do działań na współczesnym polu walki, których oddziały i pododdziały bojowe wyposażone są m.in. w ciężkie uzbrojenie przeznaczone do walki na pierwszej linii, w bezpośrednim kontakcie z przeciwnikiem. To właśnie bataliony czołgów, wraz z batalionami zmechanizowanymi bądź zmotoryzowanymi, stanowią kościec większości związków taktycznych Wojsk Lądowych. Stąd ich liczebność, możliwości bojowe oraz wyposażenie są istotnym wyznacznikiem potencjału całości SZ RP, mimo rosnącego systematycznie znaczenia innych rodzajów wojsk w Wojskach Lądowych lub innych rodzajów sił zbrojnych. U progu drugiej dekady XXI wieku pozycja WPiZ w strukturach Wojsk Lądowych i SZ RP pozostaje wciąż kluczowa, zaś w planach rozwoju na lata 2009-2018 trudno dostrzec „strategiczny zamiar” jej podważenia, mimo stosunkowo ograniczonych nakładów na ich modernizację w wymiarze wieloletnim. Świadczy o tym między innymi realizacja programów operacyjnych, takich jak KTO Rosomak i Tytan (zaawansowane wyposażenie indywidualne żołnierza XXI wieku). Ich ukończenie pozwoli na skokowe podniesienie potencjału bojowego pododdziałów oraz zazębiające się z innymi obszarami inwestycje na polu dowodzenia czy systemów łączności. To właśnie WPiZ są głównym beneficjentem kluczowego programu modernizacji uzbrojenia Wojsk Lądowych, czyli zawartego wiosną 2003 r. i obliczonego na lata 2004–2013 programu pozyskania tzw. kołowych transporterów opancerzonych (polskie oficjalne normy klasyfikacji sprzętu oraz międzynarodowe układy kontroli zbrojeń uwzględniają jedynie bojowe wozy piechoty i transportery opancerzone, bez odniesień do systemów trakcji, stąd nazwa KTO nie ma pokrycia normatywnego). Wdrażanie Rosomaków zapisane jest również jako jeden z kluczowych programów operacyjnych modernizacji technicznej na lata 2009–2018, niemniej przypomnieć należy, że w tym przypadku mowa jest jedynie o kontynuacji programu zainicjowanego faktycznie niemal dekadę wcześniej. Istnieje natomiast teoretyczna możliwość rozszerzenia pierwotnego kontraktu, obejmująca aktualnie 690 pojazdów, w tym 313 w wersji z wieżą Hitfist-30P. To właśnie te Rosomaki trafiają do kompanii „liniowych” batalionów piechoty zmotoryzowanej, podczas gdy proces wdrażania wersji specjalistycznych jest poważnie opóźniony lub ma charakter improwizacji. Drugi, obok Rosomaka, perspektywiczny program modernizacji WPiZ – Puma, realizowany w latach 2008–2009 na zlecenie Departamentu Polityki z batalionami strzelców podhalańskich i piechoty górskiej). W brygadach tych funkcjonowało dwanaście batalionów czołgów:
- 1. Warszawska Brygada Pancerna – jeden batalion czołgów PT-91;
- 9. Brygada Kawalerii Pancernej – dwa bataliony czołgów T-72;
- 10. Brygada Kawalerii Pancernej – dwa bataliony czołgów Leopard 2;
- 34. Brygada Kawalerii Pancernej – dwa bataliony czołgów PT-91;
- 2. Brygada Zmechanizowana – jeden batalion czołgów PT-91;
- 3. Brygada Zmechanizowana – jeden batalion czołgów T-72;
- 15. Giżycka Brygada Zmechanizowana – jeden batalion czołgów T-72;
- 20. Bartoszycka Brygada Zmechanizowana – jeden batalion czołgów T-72;
- 21. Brygada Strzelców Podhalańskich – jeden batalion czołgów T-72.
Obecnie (stan na grudzień 2010 r.) Wojsko Polskie ma na stanie 541 czołgów T-72, 232 PT-91 oraz 128 Leopard 2, czyli razem 901 czołgów podstawowych. Wszystkie wozy rodziny T-72/PT-91 są produkcji krajowej, natomiast Leopardy 2 zostały wyprodukowane w Niemczech.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 1/2011