Walki na przedpolach Augustowa latem 1944 roku

Robert Wróblewski

10 lipca 1944 roku na bazie 559. Dowództwa Tyłów (Krück 559) podległego niemieckiej 4. Armii oraz sztabu 390. DPol-Szkol generała porucznika Hansa Bergena powstał Sztab Odtworzeniowy 4. Armii (Auffrischungsstab AOK 4). Komendantem został generał porucznik Eduard Metz, szefem sztabu wyznaczono pułkownika Markwarta Schenk Graf von Stauffenberga, funkcję pierwszego oficera sztabu (Ia) objął podpułkownik Georg-Wolfgang von dem Hagen. Siedzibą sztabu generała Metza wyznaczone zostało miasto Grajewo. Zadaniem sztabu była reorganizacja dywizji oraz jednostek korpuśnych i innych samodzielnych pododdziałów 4. Armii zniszczonych pod Orszą i Mińskiem. Resztki dywizji niezakwalifikowanych do rozwiązania miała zostać zebrana, uporządkowana i odesłana do macierzystych garnizonów lub innych wyznaczonych ośrodków szkoleniowych, gdzie miały zostać odtworzone. Z pięciu zakwalifikowanych do rozwiązania dywizji (57., 110., 299., 260., 337. DP) miał zostać sformowany Korps-Abteilung H (Grupa Taktyczna H – odpowiednik dywizji piechoty). Wkrótce nazwę zmieniono na Korps-Abteilung G.

Trzonem K.Abt. G została grupa bojowa oddziałów z 337. DP. Grupa dywizji liczyła razem około 8000 żołnierzy, w tym 150 oficerów, i była zdecydowanie najliczniejszą z dywizji uznanych za rozbite w 4. Armii. Zachowała w pełni ukompletowany sztab dywizji oraz sztaby dwóch pułków grenadierów. Ocaleli wszyscy dowódcy pułków i większość dowódców batalionów. Problemem dywizji było to, że nie była jednostką z historycznymi tradycjami, a ponadto zginął jej dowódca. W tej sytuacji sztab K.Abt. G miał utworzyć sztab 299. DP generała porucznika Ralpha Grafa von Oriola. Sztaby pułków miały powstać następująco: ze sztabu Gren.Rgt. 313 (337. DP) miał powstać sztab Div.Gr. 57, sztab Div.Gr. 113 (337. DP) miał zostać przemianowany na Div.Gr. 337, z kolei sztaby Gren.Rgt. 528, 529, 530 (299. DP) powinny sformować nowy Div.Gr. 299. Ocalały Füs.Btl. 337 polecono przemianować na Füs.Btl. 299. Nowy Art.Rgt. 299 zamierzano sformować z dwóch dywizjonów starego Art.Rgt. 299 i dwóch dywizjonów Art.Rgt. 337. Komponent ludzki i uzbrojenia miało pochodzić głównie z 57., 110., 299., 260., 337. DP.

Obszar dyslokacji jednostek skierowanych pod rozkazy generała Metza był bardzo rozległy: w rejonie Szczuczyna – XXVII KA (78. DSzturm, 25. DGrenPanc, 260. DP), w rejonie Osowiec–Radziłów–XII KA (57., 267. DP), Stawiski–Jedwabne–XXXIX KPanc (12., 31., 110. DP), Kolno – 337. DP, Prostki – 299. DP, Bogusze – 18. DGrenPanc, Grajewo – 286. DOchr i inne oddziały ochronne, Wąsosz – DGrenPanc „Feldhernhalle”, AWS, Sturm.Btl OAK 4.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 4/2018