Transport powietrzny we wsparciu operacji w Afganistanie

 

 

Zabezpieczenie operacji „Enduring Freedom” pod względem wysiłku w transport powietrzny jest lokowane na trzecim miejscu w historii, po organizacji mostu powietrznego dla okupowanego Berlina w latach 1948-1949 oraz przygotowaniu i zabezpieczeniu operacji „Desert Shield/Storm” (Zatoka Perska) w latach 1990–1991. Zadania strategicznego transportu powietrznego do Afganistanu rozpoczęto realizować 6 października 2001 r. a zakończono 6 miesięcy później po finalizacji operacji „Anakonda”.

Operacja „Enduring Freedom”
Po atakach terrorystycznych we wrześniu 2001 r., mających miejsce na terytorium USA, na europejskim teatrze działań (EUCOM) w Stuttgarcie zostały aktywowane komórki reagowania kryzysowego, których zadaniem było bieżące monitorowanie sytuacji. Ponadto został wzmocniony potencjał w bazie lotniczej NATO w Sigonella na Sardynii w celu ewentualnego wsparcia mostu powietrznego, który mógłby być utworzony z Europy do Afganistanu. 15 września w Ramstein zostało utworzone Centrum Wsparcia Powietrznych i Kosmicznych Operacji na Teatrze Działań (Theater Air and Space Operations Suport) z zamiarem przygotowania ewentualnego uczestnictwa w operacji „Enduring Freedom” europejskiego komponentu amerykańskich sił zbrojnych. 20 września szef sztabu EUCOM polecił dowódcy Sił Powietrznych USA w Europie (USAFE – US Air Force in Europe) przygotowanie niezbędnych środków z Dowództwa Mobilności Powietrznej (AMC – Air Mobility Command) w celu ustanowienia kierownictwa sił mobilności powietrznej zdolnych do zabezpieczenia transportu w wymiarze powietrznym do Afganistanu. 24 września szef połączonych szefów sztabów gen. R. Myers wydał rozkaz nakazujący USAFE ustanowienie baz odpowiedzialnych za realizację pomocy medycznej na obszarze Afganistanu – w Lakenheath w Wielkiej Brytanii oraz Incirlik w Turcji. Z kolei baza lotnicza w Rhein-Main wraz z Moron (Hiszpania) stały się zasadniczym punktem węzłowym dla transportu powietrznego oraz samolotów tankowania w powietrzu. Wspomniane bazy tworzyły południowy most powietrzny do Afganistanu, a dowódca USAFE stał się głównym odpowiedzialnym za część związaną z mobilnością powietrzną zabezpieczającą operację „Enduring Freedom”. 1 października wszedł w życie rozkaz o rozpoczęciu operacji humanitarnej nad rejonem działań w Afganistanie, a Dowództwo Transportu USA (USTRANSCOM) rozpoczęło przerzut dziennych racji żywnościowych HDR (Humanitarian Daily Ration) do bazy lotniczej w Ramstein w celu dalszej translokacji do obozu uchodźców na terenie objętym walkami z Talibami. Kilka dni później cztery samoloty transportowe C-17 rozpoczęły operację dostarczania pomocy humanitarnej dla ludności Afganistanu na południowy wschód od Kabulu. W trakcie pierwszego desantowania doręczono ponad 34 400 HDR, zrzucając je z wysokości około 9000 m i tworząc „ścieżkę” o szerokości 1800 m i długości 5000 m w terenie, gdzie znajdowali się uchodźcy. Lot odbywał się w ciszy radiowej, a miejsce zrzutu było określane za pomocą wskazań GPS. Loty z pomocą humanitarną odbywały się przy wsparciu powietrznych tankowców oraz z eskortą samolotów bojowych F-15C, F-15E i F-16CJ. Miesiąc po rozpoczęciu operacji zrzutu pomocy humanitarnej samoloty jednostek podległych Dowództwu Mobilności Powietrznej wykonały ponad 1500 misji transportowych i tankowania w powietrzu. Nowym doświadczeniem Centrum Kontroli Operacji Mobilności Powietrznej (AMOCC – Air Mobility Operations Control Centre) bazującej w Ramstein były misje eskorty samolotów transportowych. Wymagały one uzyskiwania specjalnych zgód dyplomatycznych na przeloty statków powietrznych, a wynikało to z faktu odległego ich bazowania. Większość decyzji, dotyczących prowadzenia operacji humanitarnej w aspekcie transportu powietrznego, zapadała w bazie lotniczej w Ramstein, gdzie 32. Grupę Operacji Powietrznych przekształcono w połączony ośrodek dowodzenia siłami powietrznymi (CAOC – Combined Air Operations Center), zajmujący się jedynie misjami mobilności powietrznej, również więc dostarczania pomocy humanitarnej oraz niezbędnych środków do podtrzymywania operacji w Afganistanie. Wszelkie zadania związane z przerzutem pomocy humanitarnej miały swoje odzwierciedlenie w rozkazie bojowym lotnictwa (ATO – Air Tasking Order) i były koordynowane z komórką lotnictwa transportowego umiejscowioną w CAOC w Arabii Saudyjskiej. Pomoc humanitarna była dostarczana z obszaru USA do bazy w Ramstein, gdzie były przygotowywane paczki przystosowane do zrzutu, a następnie samolotami Transall przemieszczane do bazy Incirlik w Turcji, skąd C-17 przerzucano je do Afganistanu. W identyczny sposób odbywało się przygotowanie ładunków dla jednostek sił specjalnych i Sojuszu Północnego wspierającego działania koalicji w Afganistanie z tą różnicą, że ostatni etap przerzutu był realizowany samolotami sił specjalnych – MC-130.