Termowizja z PCO
ANDRZEJ KIŃSKI
Termowizja z PCO
13 czerwca, podczas obchodów Święta Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych, które w bieżącym roku odbyły się w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu, PCO S.A., wśród swych nowych wyrobów mogących znaleźć zastosowanie w Wojskach Lądowych, zaprezentowała po raz pierwszy kamery termowizyjne KLW-1 i KMW-3, a także wykorzystujące te nowoskonstruowane urządzenia termowizyjne głowice obserwacyjno-śledzące Nike i Iris oraz zintegrowane moduły optoelektroniczne Sfinks i Horus. Nowe urządzenia termowizyjne warszawskiej spółki są efektem Programu Termowizyjnego, którego celem było opracowanie rodziny modułów termowizyjnych, opartych na chłodzonych i niechłodzonych detektorach matrycowych III generacji, pracujących w zakresach długości fali 3÷5 µm i 8÷12 µm.
Moduły te miały z kolei posłużyć do skonstruowania – autonomicznych i przeznaczonych do montażu w modułach zintegrowanych – kamer termowizyjnych o wysokim stopniu unifikacji technicznej oraz technologicznej. Te zaś miały znaleźć zastosowanie w perspektywicznych systemach obserwacyjnych i obserwacyjno- celowniczych przeznaczonych do różnego rodzajów platform – od celowników i broni strzeleckiej, aż do głowic bezzałogowych statków powietrznych, systemów kierowania ogniem zestawów przeciwlotniczych i wozów bojowych. Biorąc pod uwagę znaczenie urządzeń termowizyjnych na współczesnym polu walki, na którym działania prowadzi się o każdej porze doby i w dowolnych warunkach atmosferycznych, a także realizowane przez Ministerstwo Obrony Narodowej plany modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej, zapotrzebowanie na systemy termowizyjne w naszym kraju może w najbliższej dekadzie sięgnąć kilku tysięcy sztuk. To zaś w pełni uzasadnia trwające już od niemal 10 lat, starania PCO S.A. zmierzające do opanowania w Polsce technologii termowizyjnych na skalę przemysłową.
Pierwsze prace badawczo-rozwojowe nad rodziną własnych urządzeń termowizyjnych, opartych na chłodzonych i niechłodzonych detektorach matrycowych o rozdzielczości 288x384, rozpoczęto w warszawskim Przemysłowym Centrum Optyki S.A. w 2005 r. Nawiązano w tym celu współpracę z Zakładem Techniki Podczerwieni i Termowizji Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej, mającej już pewne doświadczenia w tej sferze, aczkolwiek nie wykraczające poza etap laboratoryjny. Efektem tej współpracy było opracowanie prototypów kilku urządzeń, pracujących w zakresie długości fali 8÷12 µm: celownika termowizyjnego do broni strzeleckiej CTS-1, lornetki obserwacyjno-pomiarowej (w obu detektory mikrobolometryczne) i kamery termowizyjnej dalekiego zasięgu do systemów kierowania ogniem KT-1 (detektor chłodzony). Dzięki tym pracom zdobyto wiele cennych doświadczeń, pozwalających na określenie krytycznych dla technologii termowizyjnych obszarów. Spośród wymienionych pierwszych urządzeń termowizyjnych opracowanych w PCO S.A. do seryjnej produkcji wszedł Strzelecki Celownik Termowizyjny SCT Rubin, stanowiący rozwinięcie CTS-1.
Kolejnym kamieniem milowym w historii polskiej termowizji stał się rok 2011, w którym w PCO S.A. podjęto inicjatywę stworzenia rodziny samodzielnie opracowanych urządzeń optoelektronicznych, w tym kamer termowizyjnych, telewizyjnych i dalmierzy laserowych. W tym celu już nieco wcześniej rozpoczęto budowę własnego zaplecza naukowo- -badawczego i utworzono zespół złożony z wysoko wykwalifikowanych inżynierów elektroników, optyków i mechaników, przed którym postawiono m.in. zadanie opracowania nowych konstrukcji kamer termowizyjnych w oparciu o detektory niechłodzone, jak i chłodzone. Rozpoczęcie budowy własnego potencjału nie oznaczało oczywiście zerwania współpracy z dotychczasowymi partnerami i podczas aktualnie realizowanych prac nadal wykorzystywane jest doświadczenie specjalistów Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej i, często unikalne, zaplecze laboratoryjne tej placówki.
Biorąc pod uwagę złożoność zagadnień, dzięki wielu zaplanowanym wcześniej i zrealizowanym w nowej siedzibie PCO inwestycjom, a także dokładnemu określeniu kierunków i harmonogramu prac, postępowały one bardzo sprawnie. Do lata bieżącego roku powstało osiem rozwiązań kamer termowizyjnych, w wykonaniach samodzielnych i do integracji, wykorzystujących chłodzone i niechłodzone detektory matrycowe o różnych rozdzielczościach i pracujących w różnych zakresach długości fali.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 8/2014