Stacja radiolokacyjna Wostok-D cz. II

Miroslav Gyűrösi

Stacja radiolokacyjna Wostok-D

cz. II

W poprzednim numerze przybliżyliśmy genezę idei opracowania własnych ostrzegawczych stacji radiolokacyjnych w Republice Białorusi i pierwsze prace w tej sferze. Ich finałem było przyjęcie do uzbrojenia w połowie listopada 2013 r. i wprowadzenie do służby operacyjnej w styczniu 2014 r. radaru Wostok-D.

Demonstrator technologii dwuwspółrzędnego radaru ostrzegawczego Wostok i seryjna stacja Wostok-D różnią się nie tylko z zewnątrz, ale także zestawem aparatury i rozwiązaniami. Przeznaczenie stacji nie zmieniło się, a wprowadzone modyfikacje związane były z poprawą parametrów i charakterystyk eksploatacyjnych, także wynikających z konieczności wprowadzenia zmian konstrukcyjnych, będących wynikiem kompleksowych badań demonstratora. Celem KB Radar, spółki wiodącej holdingu Sistiemy radiołokaciji, był nie tylko rozwój dwuwspółrzędnego radaru Wostok-D i doprowadzenie go do stopnia gotowości technicznej umożliwiającej wprowadzenie do eksploatacji i produkcji. Opracowanie stacji Wostok-D miało faktycznie być pierwszym etapem szeroko zakrojonego programu, a białoruscy konstruktorzy i przedsiębiorcy mają ambicje stopniowo opracować i wprowadzić do produkcji i eksploatacji także inne rodzaje i typy radarów własnej konstrukcji.

Jak wspomniano w pierwszej częśći artykułu (NTW 3/2014), demonstrator technologii Wostok został w latach 2005–2006 poddany intensywnym próbom na Białorusi, a także za granicą, u potencjalnych kontrahentów, w różnych warunkach klimatycznych. Przebieg tych prób stanowił podstawę do wprowadzenia zmian i ulepszeń stacji, która w finalnej postaci otrzymała oznaczenie zakładowe Wostok-D (D – dwuchdiminzionalnyj, dwuwspółrzędny). Prace nad prototypem Wostoka-D (w wariancie eksportowym otrzymał oznaczenie Wostok-E) rozpoczęto w 2006 r. Zasadnicze zmiany dotyczyły niektórych detali konstrukcji zespołu antenowego, wykorzystania nowego, większego i cechującego się lepszymi charakterystykami jezdnymi podwozia samochodowego, zmieniła się także filozofia zautomatyzowanego stanowiska operatorskiego. Opracowanie kilku różnych stacji radiolokacyjnych z wykorzystaniem zunifikowanych zespołów i rozwiązań było celem postawionym na samym początku samodzielnych prac nad radiolokacją w niepodległej Białorusi. Skonstruowanie nowego typu nowoczesnego radaru ostrzegawczego, nawet relatywnie prostej stacji pracującej w paśmie metrowym (podkreślmy „relatywnie“, aczkolwiek stacja konstrukmetrowa jest zazwyczaj konstrukcyjnie prostsza od radarów pracujących w wyższych pasmach częstotliwości), jest obecnie sporym wyzwaniem. Nie może zatem dziwić, że konstruktorzy priorytetowo potraktowali opracowanie Wostoka-D, koncentrując się w swej codziennej pracy na rozwiązywaniu problemów, jakie pojawiały się podczas jego rozwoju i późniejszym doprowadzeniu radaru do stadium gotowości do uruchomienia produkcji i wprowadzenia do służby. Z tego też względu rozwojowi innych stacji rodziny Wostok poświęcano wtedy znacznie mniej wysiłku. Dziś, po pomyślnym zakończeniu pierwszego etapu prac, sytuacja uległa zmianie i specjaliści KB Radar przystąpili do konstruowania innych stacji radiolokacyjnych i rozszerzenia oferty radarów rodziny Wostok.

Dobre charakterystyki
Przeznaczeniem mobilnej dwuwspółrzędnej stacji radiolokacyjnej Wostok-D jest wykrywanie celów powietrznych znajdujących się w jej strefie obserwacji, pomiar parametrów ich ruchu, jak również obróbka informacji radiolokacyjnej i jej dystrybucja do systemów dowodzenia obroną powietrzną. Jako radar dwuwspółrzędny, Wostok-D określa: skośną odległość od celu, azymut i prędkość kątową. Śledzi także trasy obserwowanych obiektów powietrznych; identyfikuje ich kategorię (oprogramowanie stacji pozwala na wyróżnienie pięciu kategorii obiektów latających: samolot, wiropłat, cel balistyczny, balon, cel niezidentyfikowany); określa namiar (azymut) na źródło zakłóceń aktywnych; przekazuje opracowaną informację radiolokacyjną do systemów dowodzenia obroną powietrzną (użytkownikom zewnętrznym); wspólnie z dodatkowym interrogatorem radiolokacyjnym może określić przynależność państwową wykrytego obiektu; realizuje rejestrację: daty i czasu, oznaczenia jednostki i numeru konkretnej stacji radiolokacyjnej, koordynat geograficznych własnego stanowiska, informacji radiolokacyjnej i wyników kontroli funkcjonalnej aparatury. Konstrukcja radaru i jego oprogramowania zapewnia jego działanie w trybach automatycznym i półautomatycznym, także w warunkach występowania aktywnych i pasywnych zakłóceń.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 4/2014