Siły Powietrzne Izraela. Cz. II
Leszek A. Wieliczko
Charakterystyczną cechą izraelskich Sił Powietrznych są głębokie modernizacje eksploatowanych samolotów i śmigłowców przeprowadzane własnymi siłami z wykorzystaniem szerokiej gamy produktów oferowanych przez krajowy przemysł lotniczy i zbrojeniowy. Izraelskie firmy produkują m.in. nowoczesne uzbrojenie lotnicze i przeciwlotnicze, urządzenia elektroniczne oraz bezzałogowe statki powietrzne (BSP). W drugiej części artykułu opisano samoloty transportowe i tankujące, szkolno-treningowe, śmigłowce i zwiadowcze BSP oraz system obrony powietrznej kraju.
C-130 Hercules
W latach 1971–1976 w ramach programów „Peace Bata I–IV” IAF dostały łącznie 24 średnie samoloty transportowe Lockheed C-130 Hercules – 12 egz. C-130E używanych wcześniej w USAF oraz 12 fabrycznie nowych C-130H (w tym dwa w odmianie transportowo-tankującej KC-130H). Wszystkie dostały hebrajską nazwę Karnaf. Dwa C-130H stracono w wypadkach w 1975 i 1987 roku. W latach 90. dwa C-130H zmodyfikowano własnymi siłami do wersji specjalnej EC-130H (ich funkcji nigdy oficjalnie nie ujawniono). W XXI wieku firma Israel Aerospace Industries (IAI) dokonała konwersji sześciu C-130E do standardu C-130H (sześć pozostałych C-130E wycofano i wystawiono na sprzedaż) oraz trzech C-130H do wersji KC-130H. Inny C-130H został wycofany z eksploatacji i także wystawiony na sprzedaż. Na początku minionej dekady IAF miały więc na stanie osiem C-130H, dwa EC-130H i pięć KC-130H, ale nie wszystkie samoloty były w aktywnej służbie.
W lutym 2008 roku IAF zaczęły rozważać modernizację Herculesów. Program podzielono na dwa etapy, obejmujące konstrukcję i awionikę. W 2011 roku firma IAI dostała kontrakt na przeprowadzenie modernizacji strukturalnej samolotów C/KC-130H w celu wydłużenia okresu ich eksploatacji nawet do 2040 roku. Dokonano przeglądu struktury konstrukcji oraz wymieniono okablowanie elektryczne i inne instalacje pokładowe, a w niektórych egzemplarzach także centropłat skrzydeł i silniki. Z kolei 19 grudnia 2012 roku firma Elbit Systems poinformowała, że dostała kontrakt na przeprowadzenie modernizacji awioniki Herculesów do standardu glass cockpit. Zainstalowano m.in. kolorowe monitory i wyświetlacze przezierne (Head-Up Display, HUD) w kokpicie oraz nowe systemy nawigacji i łączności, radar pogodowy i komputer sterowania lotem. Modernizację pierwszego egzemplarza – KC-130H nr 522 – ukończono we wrześniu 2015 roku i 11 października dokonano jego oblotu. IAF poinformowały 7 lutego 2021 roku o zakończeniu programu modernizacji, który objął osiem egzemplarzy. Zmodernizowane samoloty dostały oznaczenie C/KC-130HI.
Następcami niezmodernizowanych C-130H zostały nowe samoloty transportowe Lockheed Martin C-130J-30 Super Hercules, w IAF nazwane Szimszon (Shimshon), czyli Samson. Amerykańska Defense Security Cooperation Agency (DSCA) poinformowała Kongres Stanów Zjednoczonych 30 lipca 2008 roku, że rząd Izraela wystąpił do amerykańskiej administracji z wnioskiem o wyrażenie zgody na sprzedaż w ramach procedury FMS (Foreign Military Sale) do dziewięciu egzemplarzy C-130J-30 wraz z pakietami wyposażenia i części zamiennych oraz usługami szkolenia personelu i wsparcia logistycznego. Umowę międzyrządową w sprawie zakupu trzech maszyn z opcją na sześć kolejnych podpisano 24 marca 2010 roku. Te trzy egzemplarze zostały zamówione u producenta pojedynczo 30 kwietnia 2010, 8 kwietnia 2011 i 22 lutego 2012 roku.
Roll-out pierwszego izraelskiego C-130J-30 w zakładach koncernu Lockheed Martin w Marietcie w Georgii nastąpił 1 marca 2013 roku, a jego oblot 18 kwietnia. Samolot został oficjalnie przekazany IAF 26 czerwca tego samego roku, ale pozostał w USA w celu przeprowadzenia testów i szkolenia załóg. Odleciał do Izraela dopiero 4 kwietnia 2014 roku. Pięć dni później w bazie Newatim odbyła się ceremonia jego powitania i przyjęcia do służby. Drugi C-130J-30 przyleciał do Izraela 25 sierpnia 2014 roku. Począwszy od trzeciego egzemplarza, dostarczonego 19 sierpnia 2015 roku, samoloty mają część wyposażenia izraelskiej produkcji (z tego powodu są czasem oznaczane jako IC-130J-30). Dwa pierwsze egzemplarze przeleciały w 2016 roku do zakładów koncernu Lockheed Martin w Greenville w Karolinie Południowej w celu przeprowadzenia podobnych modyfikacji. Kolejne egzemplarze przyleciały do Izraela 20 kwietnia, 13 lipca i 12 grudnia 2016 roku. Siódmy i ostatni zamówiony do tej pory C-130J-30 został dostarczony w grudniu 2018 roku.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2023