Ścigacze rakietowe typu Helsinki

 

Niemal 30-letnia historia jednostek typu Helsinki pod fińską banderą dobiegła  końca. Dlaczego zatem piszemy o tych niepozornie wyglądających okrętach? Powody  są dwa. Ścigacze te stanowiły ważne ogniwo w rozwoju jednostek tej klasy  prowadzonym od kilku dekad w „kraju tysiąca jezior”, którego wynikiem było  powstanie bardzo nowoczesnych konstrukcji eksploatowanych obecnie. Ponadto  okręty te nie znikły całkowicie z powierzchni mórz – dwa z nich zmieniły jedynie wody... na cieplejsze. Transfer do Hrvatska Ratna Mornarica (chorwacka MW) jest ciekawy ze względu na podobieństwo pod pewnymi względami do naszej floty – chorwacka również boryka się z niedoinwestowaniem i podobnie jak nasza jest użytkownikiem małych okrętów rakietowych – ścigaczy, które tworzą trzon  lekkich sił uderzeniowych, a także podobnie jak nasza podejmuje działania doraźne, mające na celu utrzymanie potencjału, które z tymczasowych stają się docelowymi... Warto też zwrócić uwagę, że ich zasadniczym orężem są pociski  podobnego typu.


Własną drogą
Rozwój okrętów tej klasy w Suomen Merivoimat (fińska MW) sięga końca lat 60., kiedy to zbudowano pierwszy roWdzimej konstrukcji, doświadczalny ścigacz  rakietowy Isku. Wykorzystywał on płaskodenny kadłub barki desantowej, który nie gwarantował wyśrubowanych osiągów oraz nie dał szansy na badanie zachowań przy  dużych prędkościach. Wcześniejsze działania w kierunku stworzenia floty okrętów  z uzbrojeniem rakietowym i torpedowym były ograniczone restrykcjami nałożonymi  na Finów w wyniku paryskich porozumień pokojowych z 1947 roku. Uzależnienie  gospodarcze i współpraca wojskowa z ZSRR, choć nie tak daleko idące jak w  krajach „demoludu”, spowodowały, że Isku skazany był na pociski typu P-15U.  Również kolejny etap rozwoju „rakietowego ramienia” Merivoimatu miał wschodnie  korzenie. W połowie lat 70. Finlandia zakupiła cztery kutry projektu 205U  Moskit (ozn. NATO ’Osa II’, w sł. 1974-1975, Tuima [nr burt. 11], Tuuli [12],  Tuisku [14], Tyrsky [16]), uzbrojone w cztery pociski MtO-66 (ozn. radzieckie  P-15U) każdy. Rakiety te w chwili pojawienia się coraz skuteczniejszych  okrętowych systemów obrony plot. szybko zestarzały się moralnie, a ich  rzeczywista skuteczność pozostawała problematyczna. Całą czwórkę wycofano w  2000 roku, a sześć lat później sprzedano Egiptowi.