Samobieżne działo szturmowe Zrínyi. Część 2. Artyleria szturmowa, szkolenie, organizacja.

Péter Mujzer

Już w roku 1942 w Honvédelmi Minisztérium (HM, Ministerstwo Obrony) zrodziło się przekonanie, że Magyar Királyi Honvédség pilnie potrzebuje artylerii samobieżnej. Do końca 1943 roku zakończono organizowanie dwóch dywizji pancernych, lecz wystawienie kolejnych nie było już możliwe. W następnym etapie, w roku 1944, jak przewidywano w HM, miała rozpocząć się produkcja dział szturmowych. Z braku własnych rozwiązań trzeba było posłużyć się przykładem sprzętu niemieckiego, jego zastosowaniem bojowym i zebranymi w polu doświadczeniami.

28 października 1942 roku szef Sztabu Generalnego generał pułkownik Ferenc Szombathelyi wydał polecenie węgierskiemu attaché wojskowemu w Berlinie polecenie przygotowania wizyty komisji, która miała zapoznać się z niemieckimi rozwiązaniami. W grudniu tego roku dwaj węgierscy oficerowie udali się do Jütebog pod Berlinem, gdzie mieli uczestniczyć w turnusie szkoleniowym w tamtejszym ośrodku artylerii. Jednym z nich był kapitan József Barankay. Równolegle przeszkolenie artyleryjskie w Rzeszy odbywało wówczas czterdziestu węgierskich oficerów. Tuż po powrocie kapitana Barankaya, któremu towarzyszyli porucznicy Ernő Gömbös, Fedor Wáczek oraz podporucznik Gábor Becsey, rozpoczęto organizowanie pierwszych pododdziałów dział szturmowych Magyar Királyi Honvédség. Zajęcia pierwszego turnusu szkoleniowego zaczęły się 1 marca 1943 roku. Barankay i jego ludzie pracowali w oparciu o własne obserwacje poczynione w Rzeszy. Równocześnie został on mianowany dowódcą powstającej jednostki. Już w połowie marca kadra szkoleniowa była gotowa do rozpoczęcia zajęć z kursantami. Sprzęt, którym dysponowano, to dwa czołgi średnie 40.M Turán, pięć samochodów osobowych oraz samochód ciężarowy 38.M Rába Botond.

Zadania pierwszej kadry szkoleniowej przedstawiały się następująco:

1. wyznaczenie kadry dowódczej dla formowanych pododdziałów,
2. przygotowanie programu szkoleniowego dla kadry dowódczej,
3. opracowanie regulaminów,
4. przygotowanie sprzętu do szkolenia,
5. opracowanie struktury organizacyjnej 1. Batalionu Dział Szturmowych,
6. sporządzenie listy niezbędnych materiałów i natychmiastowy wniosek o ich dostarczenie,
7. zaplanowanie terminarza prac.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 6/2018