Rozwój Elektronicznej Mapy Nawigacyjnej w Biurze Hydrograficznym Marynarki Wojennej

Stanisław Pietrzak

W Biurze Hydrograficznym Marynarki Wojennej (BHMW), już na początku lat dziewięćdziesiątych prowadzone były przedsięwzięcia zmierzające do zastosowania technologii informatycznych do wykonywania ustawowych zadań Biura, w zakresie zapewnienia użytkownikom morza nowoczesnych produktów cyfrowych.

W tym okresie, na etapie rozpoznania tematyki i analizy wstępnych koncepcji korzystano z pomocy naukowców z Instytutu Nawigacji i Hydrografii Morskiej Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, specjalistów Zespołu Informatyki Marynarki Wojennej (obecnie Zespół Zarządzania Wsparciem Teleinformatycznym) oraz Zarządu Topograficznego Wojska Polskiego (obecnie Szefostwo Geografii Wojskowej ).

Właśnie kontakty z tą ostatnią instytucją pozwoliły na pierwsze, bezpośrednie i praktyczne zapoznanie się z Systemami Informacji Geoprzestrzennej (GIS). Na początku lat 90. ubiegłego stulecia rozpoczęto tam prace nad koncepcję automatyzacji procesu opracowywania map topograficznych w oparciu o metody numeryczne. W realizacji tych przedsięwzięć Zarząd Topograficzny rozpoczął współpracę z Narodową Agencją Zobrazowań i Kartografii Departamentu Obrony USA (NIMA – National Imagery nad Mapping Agency), obecnie występującą pod nazwą Narodowej Agencji ds. Informacji Geoprzestrzennej i Wywiadowczej (NGA – National Geospatial-Intelligence Agency).

Istotnym krokiem w rozwoju tych prac było podpisanie, w 1992 roku, przez ministra Obrony Narodowej RP i sekretarza Departamentu Obrony USA, porozumienia o współpracy w dziedzinie geodezji i kartografii wojskowej. Umożliwiło ono skorzystanie przez polskich topografów wojskowych z amerykańskich technologii opracowań numerycznych. Jeden z aneksów tego porozumienia dotyczył współpracy z BHMW, co przyczyniło się, w późniejszym czasie, do rozpoczęcia bezpośredniej współpracy Biura z NIMA.

Współpraca z Zarządem Topograficznym WP w kolejnej fazie zaowocowała przekazaniem do BHMW stacji roboczej firmy Intergraph, z oprogramowaniem MicroStation firmy Bentley. Pozwoliło to specjalistom Biura na rozpoczęcie praktycznego zapoznawania się z ówczesnymi najnowocześniejszymi technologiami GIS, wykorzystywanymi do cyfrowych opracowań kartograficznych w siłach zbrojnych USA, także wdrażanymi w Służbie Topograficznej WP.

Zdobywane stopniowo doświadczenia i prace badawcze prowadzone z wykorzystaniem pozyskanego sprzętu i oprogramowania GIS, analizy potrzeb i możliwości wykorzystania map elektronicznych przez użytkowników morza - pozwoliły na opracowanie koncepcji, a następnie projektu systemu Numerycznej Bazy Danych Hydrograficznych (NBDH), opartego o węzły funkcjonalne (rysunek 1). Przy opracowywaniu projektu uwzględniano również obowiązujące w tym zakresie dokumenty normalizacyjne Międzynarodowej Organizacji Hydrograficznej (IHO).

Wdrożenie systemu NBDH miało, między innymi, doprowadzić do rozpoczęcia produkcji komórek Elektronicznej Mapy Nawigacyjnej (ENC), zgodnych ze standardem IHO S-57 „Standard Wymiany Cyfrowych Danych Hydrograficznych”. W dalszej perspektywie pokrycia komórkami ENC całego obszaru Polskiej Strefy Ekonomicznej, w wymaganych do prowadzenia bezpiecznej żeglugi pasmach wykorzystania.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 7-8/2016