Program „Iwanow”

 

 

Zakładano, że z chwilą wybuchu wojny Siły Powietrzne Armii Czerwonej w operacyjnym współdziałaniu z innymi rodzajami sił zbrojnych, szczególnie ze związkami zmechanizowanymi i zmotoryzowanymi, strategiczną kawalerią i siłami morskimi, będą masowane do działań samodzielnych dla zdobycia panowania w powietrzu, dezorganizacji tyłów przeciwnika, zerwania mobilizacji i koncentracji wojsk, a także do zniszczenia sił morskich. Odpowiednio do tych zadań ciężkie lotnictwo bombowe i inne rodzaje lotnictwa organizacyjnie łączono w duże związki, umożliwiające ze względu na skład bojowy i środki dowodzenia samodzielne rozwiązywanie zadań operacyjnych. Lekkie lotnictwo bombowe i szturmowe łączono w brygady w składzie trzech lub czterech eskadr (w tym myśliwskie), przede wszystkim przeznaczone do rozwiązywania takich samodzielnych zadań jak zniszczenie lotnisk i rozbicie sił powietrznych przeciwnika, zniszczenie węzłów kolejowych i zwalczanie siły żywej na polu walki. Lotnictwo myśliwskie, pomimo organizacyjnego włączenia w związki taktyczne jako środek bezpośredniej osłony lotnictwa bojowego, w składzie brygady samodzielnych eskadr, miało zapewnić panowanie w powietrzu na najważniejszych kierunkach operacyjnych, we współdziałaniu z innymi środkami przeciwlotniczymi, osłaniającymi tyłowe rejony i obiekty. Ciężkie lotnictwo bombowe łączono w korpusy. Lotnictwo armijne i okrętowe miano utrzymać zorganizowane w samodzielne eskadry i klucze, z przeznaczeniem do prowadzenia rozpoznania taktycznego, obserwacji pola walki i korygowania ognia artylerii oraz zapewnienia łączności. Obok tego, do rozwiązywania zadań strategicznych, lotnictwo mogło być łączone w armie, mające w swoim składzie trzy lub cztery korpusy ciężkiego lotnictwa bombowego, dwie-trzy brygady lekkiego lotnictwa bombowego i szturmowego, dwie-trzy brygady lotnictwa myśliwskiego. Nowa doktryna Sił Powietrznych Armii Czerwonej w pełni zabezpieczała wykonanie przez lotnictwo zadań bojowych w głębokiej operacji zaczepnej, dla której opracowanie teorii, było praktycznie zakończone przez Generalny Sztab Armii Czerwonej w połowie lat trzydziestych. Podstawowe założenia tego typu operacji po raz pierwszy sprawdzono od 12 do 15 września 1935 r. w Kijowskim Specjalnym Okręgu Wojskowym w czasie manewrów. Na manewrach, w obecności wielu zagranicznych obserwatorów, przećwiczono przełamanie obrony przeciwnika przez piechotę wspartą ciężkimi czołgami, wprowadzenie w wyłom dużej grupy czołgów pod przykryciem zasłony dymnej, wspartej lotnictwem szturmowym, a następnie okrążenie i zniszczenie korpusu kawalerii przeciwnika. Obok tego na jego tyłach desantowano 1200 spadochroniarzy, którzy po wylądowaniu zajęli lotnisko pod Browarami i zorganizowali obronę okrężną, zabezpieczając w ten sposób wysadzenie z lądujących tam w chwilę potem samolotów transportowych, dalszych 1800 żołnierzy z wyposażeniem osobistym i techniką bojową. Charakterystyka porównawcza danych taktyczno-technicznych samolotów szturmowych, będących modyfikacjami samolotów rozpoznawczych i myśliwców, przeprowadzona w połowie lat trzydziestych przez radzieckich specjalistów lotniczych, posłużyła za podstawę do rozwoju idei „samolotu armijnego ogólnego przeznaczenia”, który zabezpieczałby wykonanie podstawowych zadań bojowych głębokiej operacji zaczepnej. Zakładano, że na bazie nowego samolotu będą zbudowane bojowe maszyny, zdolne rozwiązać zadania dalekiego rozpoznania, korygowania ognia artylerii, lekkiego bombowca i szturmowca dalekiego zasięgu.

 

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 3/2010