Pancernik Marat

Geneza powstania i projektowanie
Gdy po bezprzykładnej klęsce podczas wojny Rosyjsko-Japońskiej, carska flota została pozbawiona prawie wszystkich wartościowych jednostek bojowych, które zostały posłane na dno podczas bitwy pod Cuszimą i w oblężonej bazie Porte Arthur, przed kierownictwem marynarki stanął problem pilnego odrodzenia potencjału bojowego floty. Paradoksalnie przegrana wojna stworzyła unikalną szansę wyrównania sił z innymi mocarstwami morskimi. W tym czasie rozpoczęła się rewolucja w budownictwie okrętów wojennych, zainicjowana zwodowaniem pancernika Dreadnought, pioniera nowej generacji okrętów liniowych. Jego powstanie zdezawuowało całe eskadry starych okrętów pancernych. Nowatorska koncepcja jednolitego głównego kalibru artylerii szybkiego okrętu, za jednym zamachem przekreśliła wartość bojową dotychczasowych pancerników. Po zamówieniu dwóch pancerników przejściowej konstrukcji ( Andriej Pierwozwannyj i Impierator Pawieł I), w 1907 r. ogłoszono przetarg (konkurs ofert) na cztery okręty liniowe nowej generacji, zapraszając również firmy zagraniczne. Głównym warunkiem było zlecenie budowy rosyjskim stoczniom, dopuszczając jednak udział obcych firm w ich budowie. Do współzawodnictwa stanęło 18 firm. Admiralicja pragnęła zyskać projekt za granicą, ale zbudować pancerniki w swoich stoczniach, dając im możliwość zdobycia nowych technologii. Ostatecznie zdecydowano się na projekt Bałtyckiej stoczni (Bałtijskij Zawod), choć początkowo zaakceptowano projekt niemieckiej firmy Blohm & Voss, jednak sprzeciwiła się temu Francja, która udzieliła Rosji pożyczki na zbrojenia. Konserwatywna admiralicja zdecydowała się na liniowy układ artylerii głównego kalibru, rozmieszczając wieże z trzema działami 305 mm każda na całej długości gładkiego kadłuba. Dany schemat był wynikiem ćwiczeń przeprowadzonych we Flocie Czarnomorskiej, gdzie opracowano system centralizowanego kierowania ogniem zespołu pancerników z jednostki flagowej, ponadto przyrządy kierowania ogniem były opracowane do takiego schematu i w przypadku dział rozmieszczonych w superpozycji prowadzenie ognia byłoby utrudnione. Kształt kadłuba został zaprojektowany w oparciu o próby przeprowadzone w basenie doświadczalnym z różnymi modelami. Ostatecznie został zatwierdzony projekt okrętu, który według opinii znanego rosyjskiego popularyzatora historii wojen na morzu A. Bolnycha był „Wielką barką artyleryjską z własnym napędem, służącą do wsparcia centralnej pozycji minowo-artyleryjskiej, broniącej dostępu do Petersburga od strony morza”. Uroczyste położenie stępki pod pancernik Pietropawłowsk nastąpiło 3 czerwca 1909 r. wraz z siostrzaną jednostką Sewastopol. Okręty były budowane w stoczni Bałtyckiej. Budowa przeciągała się z powodu kłopotów z finansowaniem, co powodowało opóźnienia w składaniu zamówień na dostawy płyt pancerza, materiałów i mechanizmów. Wodowanie kadłuba nastąpiło 27 sierpnia 1911 roku. Prace wyposażeniowe przeciągnęły się do połowy 1914 r. W związku z wybuchem wojny prace zostały przyspieszone i 20 grudnia 1914 r. pancernik Pietropawłowsk wyszedł w morze na próby morskie. Po ich pomyślnym ukończeniu okręt został przyjęty w skład Floty Bałtyckiej.