P-47 vs Fw 190

 


Krzysztof Kuska


 


 

Republic P-47 Thunderbolt

 

vs

 

Focke-Wulf Fw 190 Würger

 

 

O zwycięstwie w pojedynku lotniczym decyduje wiele czynników. Zebrane razem decydują o tym, która ze stron wyjdzie obronną ręką. Stopień wyszkolenia, dyspozycja tego dnia pilota, aktualny stan myśliwca, jakość samolotu myśliwskiego pod względem rozwoju technologicznego, pozycja wyjściowa do ataku i sytuacja taktyczna w rejonie walki, to czynniki wpływające na fakt zwycięstwa lub porażki. Nad niebem Europy podczas drugiej wojny światowej dochodziło do wielu starć powietrznych, a jednymi z najbardziej zaciętych, były walki toczone na dwóch doskonałych myśliwcach – Republic P-47 Thunderbolt i Focke-Wulf Fw 190 Würger.


 
 


Oba samoloty myśliwskie w rękach dobrze wyszkolonego pilota były bardzo groźnym narzędziem, pozwalającym na wywalczenie lokalnej przewagi w powietrzu. Diametralnie różne od głównych rywali we własnych armiach, North American P-51 Mustang i Messerschmitt Bf 109, stanowiły o sile lotnictwa Stanów Zjednoczonych i Niemiec podczas drugiej wojny światowej. Oba opierały swój potencjał na doskonałych silnikach gwiazdowych. W przypadku P-47 można w zasadzie powiedzieć, że był to płatowiec dodany do silnika Pratt & Whitney R-2800, który dzięki niesamowitej mocy pozwalał na uzyskanie bardzo wysokich osiągów. Po drugiej stronie był BMW 801. Silnik, którego dalekim przodkiem była amerykański Pratt & Whitney Hornet, który doprowadził do powstania BMW 132 w konsekwencji BMW 139, równolegle z którym był rozwijany właśnie BMW 801. Technologia została jednak zaczerpnięta ze Stanów Zjednoczonych i stanowiła bazę, którą niemieccy inżynierowie umiejętnie wykorzystali. Obie maszyny nie należały do lekkich, ale P-47 można uznać za mastodonta wśród samolotów myśliwskich. Maksymalna masa startowa myśliwca oscylowała wokół 8 ton, co było wartością niemal o 3 tony większą od P-51. Podobnie Fw 190 był cięższy niemal o 2 tony od Bf 109. Duża moc silnika w obu maszynach rekompensowała wagę, a masywna konstrukcja pozwalała na montaż silnego uzbrojenia. osiem luf w P-47 i sześć w Fw 190 stanowiły pokaźny arsenał, pozwalający krótką serią rozstrzygnąć pojedynek myśliwski. Obie maszyny potrafiły wytrzymać ciężki ostrzał i pomimo wielu trafień, nawet w kluczowe elementy samolotu, dowieźć pilota bezpiecznie na macierzyste lotnisko. Szeroki rozstaw kół zapewniał bezpieczeństwo podczas startu i lądowania, a wielki gwiazdowy silnik montowany z przodu stanowił dodatkowe zabezpieczenie przed ostrzałem podczas czołowego ataku.

P-47 Thunderbolt
Hubert „Hub” Zemke, jeden z największych asów amerykańskiego lotnictwa, zwykł mawiać: Jeśli chciałeś zrobić zdjęcie dla swojej panny, siedziałeś w kabinie P-51 Mustang. Jeśli chciałeś przetrwać w walce wspinałeś się do kabiny P-47 Thunderbolt. To zdanie doskonale podsumowuje tę bardzo dobrą konstrukcję, która w czasie służby otrzymała wiele przydomków, a najbardziej znane to Jug, Bolt, T-Bolt, Juggernaut. Jego odporność była niemal legendarna. Potwierdza to wiele opisów choćby Joela Popplewella: Byłem trafiony chyba ze sto razy. Jeden z cylindrów silnika został odstrzelony, statecznik pionowy praktycznie zniszczony. Panowanie nad samolotem odzyskałem na wysokości czubków drzew – wtedy raz jeszcze zostałem trafiony w okolice ogona. Gdy przód P-47 gwałtownie uniósł się nad linię horyzontu kopnięciem w prawy orczyk udało mi się wrócić do normalnego lotu. Powoli wzniosłem się na 2700 m i wróciłem do bazy, oczywiście jako ostatni... Samolot miał również uszkodzone śmigło – w jednej z łopat była wilka dziura, a pomimo to pilot niczego nie odczuł. Nie było drgań, a samolot zachowywał się normalnie, jak na swoje uszkodzenia. Samolot myśliwski P-47 ma swoje korzenie w myśliwcach P-35 i P-43 wyprodukowanych przez firmę Seversky. Już wtedy produkowała ona swoje samoloty z silnikami gwiazdowymi, co niewątpliwie pozwoliło nabrać niezbędnego doświadczenia. W 1939 r. właściciel stracił kontrolę nad firmą przejętą przez grupę inwestorów. Nowa nazwa zakładów lotniczych brzmiała Republic Aviation Corp. Głównym inżynierem pozostał jednak związany z firmą od lat Alexander Kartveli. Zapotrzebowanie amerykańskich sił zbrojnych na nowy samolot myśliwski zaowocowało pracami nad XP-41. Samolot przegrał jednak z konkurencyjnym Curtissem XP-40. Pomimo tego armia zamówiła trzynaście udoskonalonych maszyn oznaczonych jako YP-43. Już wtedy były one wyposażone w turbosprężarkę, z czym Niemcy nie mogli sobie poradzić przez bardzo długi czas. Założony w projekcie silnik Pratt & Whitney R-1830-35 Twin Wasp pozwalał maszynie osiągać ogromny jak na owe czasy pułap oscylujący w granicach 38 000 stóp. W czerwcu 1940 r. rozpisano kolejny konkurs na nowy samolot myśliwski dla amerykańskich sił zbrojnych. I tym razem zespół konstruktorów z Republic stanął do walki o zamówienie armii. Pierwotny projekt oznaczony jako AP-10 powstał z rzędowym silnikiem chłodzonym cieczą Allison V-1710, znanym później z samolotów myśliwskich Lockheed P-38 Lightning, Bell P-39 Airacobra i Curtiss P-40 Warhawk. Zwiększanie wymagań wobec wyposażenia myśliwca i jego możliwości spowodowało znaczny wzrost wagi i zamontowany silnik nie pozwalał osiągnąć sprecyzowanych w założeniach taktyczno-technicznych konkursu parametrów. W związku z tym firma sięgnęła na najwyższą dostępną półkę. W nowym projekcie założono wykorzystanie potężnego osiemnastocylindrowego silnika Pratt & Whitney XR-2800 Twin Wasp z układem turbodoładowania. Dzięki temu na wysokości 28 000 stóp pilot miał do dyspozycji nadal około 2000 KM. Nowa maszyna otrzymała nazwę XP-47B i została wyposażona w śmigło firmy Curtiss Electric C542S o czterech łopatach, by efektywnie wykorzystać dostępną moc. Śmigło napędzane tak mocnym silnikiem musiało mieć swoje rozmiary, co przełożyło się na odpowiednio wysokie golenie podwozia głównego, dające niezbędny zapas bezpieczeństwa. Co ciekawe, turbosprężarka była umieszczona z tyłu samolotu, a rury dostarczające powietrze i spaliny z silnika biegły wewnątrz kadłuba niejako oplatając kabinę pilota.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo Numer Specjalny 15

Wróć

Koszyk
Facebook
Tweety uytkownika @NTWojskowa Twitter