Nowości ukraińskiej Aerotechniki
Miroslav Gyűrösi
Nowości ukraińskiej Aerotechniki
Kijowska firma Aerotechnika, choć nie jest to fakt powszechnie znany, współpracująca także z polskimi przedsiębiorstwami, cały czas się rozwija, kontynuując modernizację sprzętu obrony przeciwlotniczej sowieckiego pochodzenia, ale także pracując nad zupełnie nowymi urządzeniami.
Zakres prac, realizowanych przez to przedsiębiorstwo rozwojowo-produkcyjne, mające swą centralę w stolicy Ukrainy – Kijowie, jest bardzo szeroki. Powstało ono w kwietniu 1991 r., a jej założyciele rozpoczynali od adapterów telegraficznych i ekstraktorów radarowych A-1000, opracowanych i produkowanych na potrzeby systemu kontroli ruchu lotniczego nad Ukrainą. Prace były kontynuowane i nabrały rozmachu, dzięki czemu firma w pierwszej dekadzie swej działalności skonstruowała i wyprodukowała zautomatyzowane systemy do sześciu regionalnych centrów kontroli ruchu lotniczego (ACC) i dwóch rejonów kontrolowanych (TMA) Ukrainy. Wkrótce, w ramach starań o stworzenie jednolitego systemu kontroli przestrzeni powietrznej kraju, Aerotechnika pomyślnie zabezpieczyła swymi urządzeniami integrację cywilnego i wojskowego systemu kontroli ruchu lotniczego. Później rozpoczęto prace związane z modernizacją stacji radiolokacyjnych wczesnego ostrzegania, głównie pracujących w paśmie metrowym, a ostatnio także, współpracujących z nimi, wysokościomierzy radiolokacyjnych. Do najnowszych sfer zainteresowania przedsiębiorstwa należy modernizacja przeciwlotniczych zestawów rakietowych sowieckiej proweniencji. Wśród ostatnich prac w tym zakresie, które zrealizowano na zlecenie konkretnych kontrahentów, należy wymienić modernizację zestawu S-125M Newa-M/Peczora-M do standardu S-125-2D Peczora-2D i wysokościomierza radiolokacyjnego PRW-16A do standardu PRW-16MA. Wyroby i rozwiązania powstałe w Aerotechnice znalazły odbiorców w wielu krajach świata, aczkolwiek wśród kontrahentów przeważają kraje byłego ZSRS.
Najnowsze przedsięwzięcia realizowane w Aerotechnice związane są z kontynuacją prac nad modernizacją przeciwlotniczego zestawu rakietowego S-75M3A Wołga-M3A, kolejną fazą modernizacji zestawu S-125-2D Peczora-2D, a także rozwojem nowego mobilnego radiolokatora lotniskowego MARS-L.
MAR S-L
Nowy mobilny radar lotniskowy MARS-L powstał jako reakcja na potrzeby konkretnego, acz nieujawnionego, klienta. Przeznaczenie stacji znajduje bezpośrednie odzwierciedlenie w jej nazwie, która jest rosyjskojęzycznym skrótem – Mobilnaja aerodromnaja radiolokacionnaja stancija – i angielskiego oznaczenia pasma pracy – L-Band. Radar, który otrzymał przemysłowy indeks 1Ł-15MA, jest w pełni półprzewodnikowym urządzeniem przeznaczonym do obserwacji przestrzeni powietrznej. W jego konstrukcji tak pierwotny, jak i wtórny kanał radiolokacyjny wykorzystują wspólną jednostkę antenową. Najbardziej rzucająca się w oczy część anteny – reflektor – nie jest konstrukcją zupełnie nową, a zaadaptowaną z interrogatora radiolokacyjnego 1Ł22 Parol. Przeznaczeniem stacji 1Ł-15MA MARS-L jest automatyczne wykrywanie obiektów powietrznych lecących na małych i średnich wysokościach, znajdujących się w zasięgu strefy obserwacji stacji, określanie ich zgrubnych koordynat i ich automatyczne śledzenie, wreszcie generowanie tras obserwowanych obiektów. Przeszukiwanie w azymucie realizowane jest przez obrót anteny (nx360°) wąską charakterystyką promieniowania, zaś w elewacji pionową charakterystyką cosecans. Strefa obserwacji stacji jest ograniczona minimalnym kątem elewacji wynoszącym +0,5°, maksymalnym kątem elewacji 28°, maksymalną wysokością lotu celu 5 km dla pierwotnego kanału radiolokacyjnego (w przypadku kanału wtórnego co najmniej 10 km) i maksymalną odległością 150 km, taką samą dla kanałów zasadniczego i wtórnego. Minimalny zasięg kanału pierwotnego to 2500 m, zaś wtórnego 1500 m. Średni błąd określenia położenia obiektu wynosi 0,4° w azymucie i 150 m w odległości dla kanału pierwotnego i – odpowiednio – 0,2° i 200 m dla wtórnego. Rozdzielczość pierwotnego kanału radiolokacyjnego w odległości to maksymalnie 230 m, zaś wtórnego, przy pomiarze odległości, 150 m. Kanał pierwotny ma rozdzielczość w azymucie maks. 5°, zaś wtórny maks. 4°. Stacja jest w stanie jednocześnie śledzić, opracować i zobrazować do 100 celów w swej strefie obserwacji. Nadajnik pierwotnego kanału radiolokacyjnego pracuje w zakresie częstotliwości 1250–1350 MHz, predefiniowanych jest 250 częstotliwości roboczych z krokiem co 0,4 MHz. Moc w impulsie nadajnika kanału pierwotnego sięga co najmniej 1,8±0,2 kW. Nadajnik radaru wtórnego pracuje na częstotliwości 1030 MHz (zapytanie). Odbiornik na częstotliwości 1090 MHz (odpowiedź identyfikatora) i 740 MHz (odpowiedź systemu kontroli ruchu lotniczego). System tłumienia listków bocznych anteny stacji pracuje na częstotliwości 740 Mhz.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 1/2014