Nowe serbskie polowe systemy rakietowe
Miroslav Gyűrösi
Nowe serbskie polowe
systemy rakietowe
Jugoimport, od kilku lat bardzo aktywny w kilku sferach technologii obronnych, zaoferował ostatnio potencjalnym klientom projekty dwóch nowych typów polowych systemów rakietowych. Wartą odnotowania cechą obu, mimochodem wykorzystujących w zakresie podwozi oraz systemów kierowania ogniem identyczne lub bardzo zbliżone rozwiązania, jest fakt ich powstania w oparciu o już istniejące technologie oraz doświadczenia zdobyte podczas konstruowania innych typów uzbrojenia. To zaś dla potencjalnych kontrahentów zagranicznych, którzy są w tym przypadku „grupą docelową“, oznacza wyraźną redukcję ryzyka technicznego oraz kosztów związanych z realizacją fazy badawczo-rozwojowej, wdrożeniem do produkcji seryjnej, a także eksploatacją tych dość złożonych systemów. Pierwszym elementem nowej artyleryjskiej oferty jest polowy system rakietowy Oganj 2000 ER, w którym wykorzystano zmodyfikowany zespół wyrzutni systemu Oganj-S kalibru 122 mm, zamontowany na cięższym, ale cechującym się większą nośnością, czteroosiowym podwoziu rosyjskiej ciężarówki terenowej Kamaz-63501 8x8. W przypadku drugiego systemu – Orkana CER – skonstruowana od podstaw wyrzutnia rakiet Orkan kalibru 262 mm także została umieszczona na takim podwoziu.
Polowy system rakietowy kalibru 122 mm Oganj 2000 ER Znany od kilkunastu lat - wprowadzony do uzbrojenia w 1980 r. jako M-77 - polowy system rakietowy Oganj-S wykorzystywał niekierowane pociski rakietowe kalibru 122 mm, wywodzące się w prostej linii z rodziny rakiet M-21 systemu Grad. Jednak sama wyrzutnia, pomimo wizualnego podobieństwa do BM-21, znacznie różni się od niej konstrukcyjnie – dysponuje jedynie 32 rurowymi prowadnicami (4 rzędy po 8 prowadnic), ale może prowadzić ogień nie tylko rakietami kalibru 122 mm, lecz także 128 mm. Taka wyrzutnia została zamontowana na trzyosiowym terenowym samochodzie ciężarowym FAP 2026 BDS/AV 6x6. Z myślą o tym systemie, a także wszystkich innych wykorzystujących rakiety do Grada, serbscy (czy też jeszcze jugosłowiańscy) konstruktorzy opracowali dwa zasadnicze typy niekierowanych pocisków rakietowych o zwiększonym zasięgu. Pierwszy to G-M (lub Grad-M), w którym dotychczasowy materiał pędny silnika rakietowego zastąpiono nowym, kompozytowym paliwem, drugi to G-2000 (lub Grad-2000), w którego silniku, oprócz nowego paliwa kompozytowego, zastosowano zaprojektowaną od nowa dyszę ulepszonej konstrukcji.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 6/2009