Nowa wojskowa ciężarówka białoruskiego MAZ-MZKT/Volat

Jarosław Brach

W sąsiedniej Białorusi jednym z ciekawszych podmiotów, który zaliczyć możemy do działających na rzecz wojska, jest producent samochodów i różnej maści platform kołowych MAZ-MZKT/Volat. Firma wprowadziła do swojej oferty nową wojskową ciężarówkę klasy tonażowej ciężkiej, kategorii mobilności taktycznej wysokiej, oznaczoną jako linia 600500. Po raz pierwszy oficjalnie samochody te miały zostać zaprezentowane w połowie 2024 roku.

Linia 600500 została przyporządkowana do serii 6527, obejmującej pojazdy z napędem na wszystkie koła, trzy- i czteroosiowe, o nośności/ładowności od 9000 do 18 500 kg. Pojazdy te mogą być nośnikami systemów radarowych, także opartych o anteny wysuwane teleskopowo, stacji obserwacji troposfery oraz stanowisk dowodzenia obroną powietrzną. Kolejna zasadnicza sfera militarnego wdrożenia dotyczy szeroko i głęboko pojętego zakresu logistycznej obsługi i logistycznego wsparcia.

W układzie konstrukcyjnym rodzina 60050 6×6 prezentuje się bardzo zachowawczo, by wręcz nie napisać, że nienowocześnie. Zawiera same sprawdzone, niejednokrotnie dostępne od lat kluczowe podzespoły oraz została pozbawiona zaawansowanych technologii i rozwiązań. Było to działanie celowe. Jego potencjalnym odbiorcą mają być białoruski resort obrony czy resorty obrony w byłych azjatyckich republikach radzieckich, jak Azerbejdżan, ewentualnie w krajach uznawanych za sprzyjające, a zlokalizowanych w Azji, Afryce czy Ameryce Południowej i Środkowej (np. Kuba). Klienci ci nie wymagają przodujących opracowań, a wystarczą im propozycje proste eksploatacyjnie i niezawodne. Jednocześnie na skutek sankcji Białoruś została odcięta od zachodnich części, co praktycznie eliminuje eksport do państw Półwyspu Arabskiego, gdzie w ostatnich dekadach MZKT-Volat autentycznie odnotował kilka liczących się sukcesów komercyjnych, w tym w zakresie ciężkich unikatowych kompletnych zestawów naczepowo-przyczepowych do przerzutu wielotonowej techniki bojowej. I tu pojawił się następny powiązany czynnik ograniczający – na tym etapie Białoruś dąży do zachowania zaopatrzeniowej niezależności, rezygnując nawet z zakupowej kooperacji z podmiotami z Chin – czego nie jest w stanie sama wytworzyć, zastępuje importem z Rosji.

Obecnie typoszereg 600500 liczy dwa wydania bazowe: 600500-010 i 600500-020. Zasadnicza odmienność między nimi wynika z zastosowania w 600500-020 osi w tylnym tandemie o większej nośności – po 1600 kg na oś – niż w 600500-010, przy zachowaniu z przodu osi o tej samej nośności. Powyższe powoduje – za cenę niewielkiego, zaledwie o 100 kg, wzrostu masy własnej w porównaniu z 600500-010 – zdecydowany wzrost dopuszczalnej masy całkowitej i w rezultacie ładowności 600500-020. Tym samym model 600500-010 jest klasyfikowany jako nieco lżejszy, a 600500-020 jako nieco cięższy, ale de facto przy przynależności do tej samej klasy ładowności i mas całkowitych. Pozostałe elementy składowe obu tych typów aut są już takie same.

Kabina jest długa, odchylana, trzymiejscowa, w pełni stalowa, z pokładowymi systemami ogrzewania i wentylacji, umieszczona relatywnie wysoko oraz przesunięta do przodu. Powyższe ma na celu powiększenie kąta natarcia i tym samym dzielności terenowej. Jednocześnie to relatywnie wysokie osadzenie oznacza, że do środka prowadzą trzy stopnie wejściowe, w tym dolny – najniższy – uchylny. Przy tym powierzchnia podłogi w kabinie znajduje się na wysokości górnej powierzchni błotników. Natomiast przesunięcie do przodu przekłada się na dwa elementy: po pierwsze stopnie wejściowe mogą być dosyć długie, z długością rosnącą wzwyż – najniższy stopień najkrótszy, najwyższy najdłuższy, co zdecydowanie ułatwia wsiadanie i wysiadanie. Po drugie zaś – mimo iż jest to kabina długa, jej tylna ściana znajduje się na wysokości pierwszej z osi.

Równocześnie stylistyka tej kabiny nawiązuje do wyglądu kabin średniotonażowej serii MZKT – 2-osiowych MZKT-550130 i MZKT-500200 – oraz wysokotonażowej gamy 6001, z 3-osiowym MZKT-600103 i 4-osiowym MZKT-600203. Zderzak przedni jest stalowy i wygląda na solidny. Po bokach zawiera okrągłe duże reflektory – po jednym z każdej z strony, dopełnione przez także po jednym na stronę, małe, również okrągłe kierunkowskazy. Do tego dochodzą: u góry, pośrodku otwory, w tym na uchwyty, w liczbie łącznie trzech – środkowy plus dwa z boku, tworzące razem kształt odwróconego trapezu (środkowy prostokątny, boczne trapezowe) oraz u dołu, poniżej krańców ramion bocznych górnego trapezu, uchwyty zaczepowe – tzw. oczka – po jednym na stronę, a między tymi uchwytami i bocznymi reflektorami po jednym na stronę, prostokątnym, poziomym reflektorze halogenowym. Przy tym w egzemplarzu demonstracyjnym żaden z reflektorów nie otrzymał siatkowej osłony. U dołu zderzak został mocno ścięty i przechodzi w stalowe przedłużenie, przez co chroni spód silnika oraz ze swojej strony powiększa wartość kąta natarcia. Zamontowana powyżej zderzaka czołowa atrapa ma u dołu, pośrodku, pięć poziomych, wąskich szczelin z otworami na wloty powietrza, tworzących razem układ trapezu, a powyżej stylizowany znak firmowy VOLAT. Z boku tej atrapy, u dołu, wprowadzono po jednym na stronę małym spojlerze, bardziej pełniącym pewną rolę wizualną, niż przekładającym się na jakieś walory użytkowe, jak redukcja szumu czy oporu powietrza. Poza tym atrapa ta w swoich bocznych partiach otrzymała dodatkowe przetłoczenia wzmacniające, stylistycznie nawiązując do koncepcji linii i trapezów.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 8/2025