Modernizacja techniczna Wojska Polskiego w 2023 roku
Tomasz Dmitruk
Zapoczątkowany w 2022 roku przez Polskę wielki program zbrojeń, będący rezultatem agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, był kontynuowany w ubiegłym roku. Zawarto następnych osiem umów ramowych i dziesiątki kontraktów wykonawczych na dostawy nowego sprzętu wojskowego o łącznej wartości przekraczającej 170 mld PLN brutto oraz wysłano zapytania ofertowe inicjujące kolejne zamówienia.
Uwarunkowania
Program zbrojeń w 2023 roku przebiegał zgodnie z zapisami „Pakietu Wzmocnienia Sił Zbrojnych RP na lata 2023–2025” oraz zaktualizowanej wersji „Programu Rozwoju Sił Zbrojnych RP w latach 2021–2035”. Oba dokumenty zostały przyjęte w 2022 roku i na ich podstawie dokonano aktualizacji Planu Modernizacji Technicznej (PMT) i Planu Zakupów Środków Materiałowych (PZŚM) na lata 2021–2035. Pierwszy z tych dokumentów dotyczy zakupów sprzętu wojskowego, drugi zakupów środków materiałowych, w tym amunicji. Wszystkie wymienione powyżej dokumenty mają niestety charakter niejawny.
Na podstawie ustawy o obronie Ojczyzny od 2023 roku podniesiono coroczne wydatki na obronność do poziomu 3% PKB. Ustawa zapewniła także dodatkowe, pozabudżetowe źródło finansowania potrzeb modernizacyjnych w postaci Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ). W rezultacie w 2023 roku na modernizację techniczną Wojska Polskiego zaplanowano budżet w wysokości ok. 80 mld PLN, w tym ze środków budżetu państwa w ramach PMT 27,3 mld PLN i w ramach PZŚM 3,9 mld PLN oraz ze środków pozabudżetowych FWSZ ok. 49 mld PLN. Te ostatnie miały pochodzić m.in. z tytułu dochodów mechanizmów dłużnych (ok. 37,1 mld PLN). Plan wydatków i dochodów FWSZ jest również dokumentem niejawnym.
W tym miejscu należy wspomnieć jeszcze o przyjętej 29 marca 2023 roku Uchwale Rady Ministrów Nr 43 w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Narodowa Rezerwa Amunicyjna”. Jego celem jest rozbudowa i dywersyfikacja narodowej bazy produkcyjnej amunicji wielkokalibrowej (artyleryjskiej) oraz uzupełnienie jej rezerw. Okres realizacji programu ustalono na lata 2023–2029. Szczegóły określono w załączniku do uchwały, któremu nadano jednak klauzulę niejawności. Do publicznej wiadomości podano jedynie, że w jego ramach rząd gotowy jest zaangażować ponad 2 mld PLN w zwiększenie zdolności produkcyjnych amunicji oraz ok. 12 mld PLN w zamówienia amunicji. Zarządzanie programem powierzono komitetowi sterującemu na czele z Prezesem Rady Ministrów.
Wojska Pancerne i Zmechanizowane
Omawianie procesu modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP w 2023 roku zacznijmy od Wojsk Lądowych i będących ich częścią Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych (WPiZ). W ubiegłym roku kontynuowano realizację umowy z grudnia 2015 roku na modernizację czołgów Leopard 2A4 do wersji Leopard 2PL/2PLM1, w ramach której dostarczono 18 kolejnych czołgów. Kontynuowano również kontrakt z lipca 2019 roku na remont czołgów T-72 z modyfikacją do wersji T-72AR/M1R, dostarczając kolejne 40 wozów.
W celu uzupełnienia braków wynikających z przekazania czołgów T-72 Ukrainie 4 stycznia 2023 roku zawarta została umowa na sprzedaż Polsce 116 używanych czołgów M1A1 Abrams w podwersji FEP (Fire Enhancement Program) wraz z wozami wsparcia, eksploatowanych wcześniej przez US Marine Corps. Zamówienie wyceniono na 1,4 mld USD netto, z czego blisko 200 mln USD jest finansowane w ramach przyznanych Polsce amerykańskich środków pomocowych. W ubiegłym roku zrealizowano dostawę pierwszych 40 czołgów (które trafiły do 1. Warszawskiej Brygady Pancernej) i 12 wozów zabezpieczenia technicznego M88A2 Hercules.
Na podstawie umowy wykonawczej z 2022 roku na pozyskanie 180 czołgów K2 Black Panther, w ubiegłym roku dostarczono 18 egz. do 20. Bartoszyckiej Brygady Zmechanizowanej. Mimo wcześniejszych planów, w 2023 roku nie doszło do zawarcia kontraktu wykonawczego na pozyskanie kolejnych 800 czołgów K2 już w wersji dostosowanej do polskich wymagań K2PL z ich współprodukcją w Polsce i to mimo podpisania już w marcu 2023 roku umowy o utworzeniu konsorcjum pomiędzy firmami: PGZ S.A., WZM S.A. i Hyundai Rotem Company, mającego na celu wspólne oferowanie czołgów K2PL.
Dla zapewnienia poprawy zdolności w pokonywaniu zapór inżynieryjnych, w tym pól minowych, podjęto decyzję o konieczności zamówienia 25 ciężkich pojazdów saperskich M1150 ABV (Assault Breacher Vehicle) zbudowanych na podwoziu czołgu Abrams. W tej sprawie w listopadzie 2023 roku wysłano do Stanów Zjednoczonych zapytanie ofertowe w procedurze FMS (Foreign Military Sales).
Należy także wspomnieć, że w minionym roku Agencja Uzbrojenia unieważniła prowadzone od czerwca 2020 roku postępowanie na zakup do 66 wozów zabezpieczenia technicznego Kajman z powodu przekroczenia przez jedyną ofertę budżetu zaplanowanego na to zadanie.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 2/2024