Mitsubishi F1M (Pete)

Leszek A. Wieliczko

Wodnosamolot obserwacyjny Mitsubishi F1M2, w kodzie alianckim nazywany Pete, był ostatnim dwupłatem przyjętym do wyposażenia Lotnictwa Cesarskiej Japońskiej Marynarki Wojennej i jedynym produkowanym seryjnie samolotem tej kategorii (pomijając nieliczne samoloty obserwacyjne Nakajima J1N1-F). Wszedł do służby w grudniu 1940 r. i pozostał w niej aż do zakończenia drugiej wojny światowej. Wykorzystywany był nie tylko do obserwacji i rozpoznania, lecz także jako myśliwiec, bombowiec, do eskortowania konwojów, patrolowania nad morzem, poszukiwania okrętów podwodnych oraz szkolenia pilotów.

Wodnosamoloty rozpoznawcze (suijō teisatsuki; w skrócie suitei; w systemie kodowych oznaczeń samolotów Lotnictwa Marynarki Wojennej oznaczane literą E) były pierwszymi samolotami wykorzystywanymi na dużą skalę przez Japońską Cesarską Marynarkę Wojenną (Dai Nippon Teikoku Kaigun Kokutai). Jednosilnikowe dwu- lub trzymiejscowe maszyny, zdolne do startu i lądowania na wodzie (wodowania), doskonale nadawały się do bliskiego i dalekiego rozpoznania na rzecz zespołów floty oraz korygowania ognia artylerii okrętowej. Mogły działać zarówno z pokładów okrętów (pancerników, krążowników, okrętów-baz wodnosamolotów, a nawet okrętów podwodnych), jak i baz położonych nad morzami, jeziorami lub rzekami. W pierwszym przypadku startowały przy użyciu katapulty, a po zakończeniu misji wodowały w pobliżu okrętu i były podnoszone na pokład za pomocą dźwigu. W drugim okazały się niezastąpione na obszarach pozbawionych stałych lotnisk na lądzie.

Do połowy lat 30. Lotnictwo Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej (Dai Nippon Teikoku Kaigun Kōkūtai) wprowadziło do służby dwa rodzaje wodnosamolotów rozpoznawczych: dwu- i trzymiejscowe. Wodnosamoloty dwumiejscowe miały zazwyczaj jeden pływak główny pod kadłubem i dwa pomocnicze (stabilizujące) pod skrzydłami. Były relatywnie małe i lekkie, dzięki czemu mogły operować również z mniejszych okrętów (krążowników). Miały niewielki zasięg, ale za to były dość zwrotne. Drugi członek załogi pełnił funkcję nie tylko obserwatora, lecz także nawigatora, radiooperatora i strzelca pokładowego. Wodnosamoloty tego rodzaju służyły do bliskiego rozpoznania i korygowania ognia artylerii. Trzymiejscowe miały dwa pływaki, dzięki czemu były stabilniejsze na wodzie. Były większe, cięższe i mniej zwrotne niż wodnosamoloty dwumiejscowe, ale za to miały większy zasięg (długotrwałość lotu), więc służyły głównie do dalekiego rozpoznania. Trzeci członek załogi pełnił funkcje nawigatora i radiooperatora, odciążając obserwatora podczas długotrwałych lotów.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia Nr Specjalny 6/2017