Lotnictwo Wojsk Lądowych Federacji Rosyjskiej

Séan Wilson/Prime Images

Lotnictwo Wojsk Lądowych

Federacji Rosyjskiej

Rosyjskie Lotnictwo Wojsk Lądowych (Armiejskaja Awiacja – AA) przeżyło w ostatnich latach bardzo burzliwy okres, kiedy to kontrola nad nim była przeciągana pomiędzy Siłami Lądowymi (Suchoputnje Wojska – SW), a Siłami Powietrznymi (Wojenno-Wozdusznyje Siły – WWS). W latach 2002-2003 AA podlegało bezpośredniej kontroli WWS. Po niedawnych reformach Lotnictwo Wojsk Lądowych przekazano czterem nowo stworzonym dowództwom Sił Powietrznych/Obrony Powietrznej (Wojenno-Wozdusznije Sily/Protiwowozdusznaja Oborona – WWS/PWO), włączając w nie także śmigłowce, uzupełniające flotę Lotnictwa Taktycznego (Takticzeskaja Awiacija – TA), pod bezpośrednią kontrolą dowódców okręgów wojskowych.

Jednakże pod koniec 2010 r., podjęto decyzję, by przywrócić kontrolę SW nad AA do 2020 r. Jednostki AA, które dotąd funkcjonowały jako Grupy Powietrzne (Awiacjonnaja Grupa – AwGr) w strukturach Baz Lotnictwa Taktycznego (Awiacjonnaja Baza – AwB), to termin opisujący jednostkę wojskową – nie powinien być mylony z lotniskiem, zreformowano w niezależne AwB drugiej kategorii. Prawie wszystkie Bazy Lotnictwa Taktycznego drugiej kategorii są obecnie jednostkami śmigłowcowymi Lotnictwa Wojsk Lądowych. Pomimo to, że oddzielono je od pierwotnych baz Lotnictwa Taktycznego, te jednostki AA drugiej kategorii nadal podlegają ich dowództwom WWS/PWO. Wszystko wskazuje na to, że do 2020 r., Lotnictwo Wojsk Lądowych ma zostać zreorganizowane w 14 brygad lotniczych, z których 10 będzie podlegać sztabom na poziomie SW, natomiast każde z 4 dowództw WWS/ PWO przejmie kontrolę nad jedną brygadą.

Rosyjskie Lotnictwo Wojsk Lądowych w ciągu ostatnich paru lat rozwija się wskutek dużej liczby dostaw nowych śmigłowców. Ten trend utrzymuje się. Państwowy Program Uzbrojenia na lata 2011-20 (GPW-2020) ustalono 31 grudnia 2010 r., jednakże jest on w ciągły sposób uaktualniany. Plan ten zakłada zakup ponad 600 samolotów i 1000 śmigłowców. Zgodnie z budżetem wydatków na obronę, który wynosi 19 bilionów rubli (600 miliardów USD), WWS otrzyma 4 biliony rubli (125 miliardów USD). Jednakże niektórzy nadal uważają, że plan zakupu tysiąca nowych śmigłowców do 2020 r. jest nierealistyczny. 19 lipca 2012 r. rosyjski internetowy portal informacyjny „Swobodnaja Pressa” opublikował wywiad z generałem pułkownikiem Witalijem Pawłowem, byłym dowódcą Lotnictwa Wojsk Lądowych w latach 1989-2002 i przeciwnikiem przekazania AA z SW pod kontrolę WWS. Zgodnie z tym, co mówił Pawłow, do użytkowania 1000 śmigłowców byłoby potrzebnych 2200 pilotów, z których każdy musi odbyć pięcioletnie szkolenie. Syzranskoje Wyższe Wojennoje Awiacionnoje Ucziliszcze Liotczikow – SWWAUL (Wyższa Lotnicza Szkoła Wojskowa dla Pilotów w Syzraniu) jest w stanie przeszkolić maksymalnie 200 pilotów rocznie, jednakże obecnie szkoli jedynie 15-20 na rok. Nawet z maksymalną wydajnością oznaczałoby to wyszkolenie załóg jedynie dla 500 maszyn w okresie od 2016 do 2020 r. Biorąc pod uwagę, że np. rosyjskie MSW oraz Ministerstwo Spraw Nadzwyczajnych także potrzebują pilotów, Pawłow twierdzi, że pozostaje dla niego wielką niewiadomą, jak Ministerstwo Obrony zamierza dostarczyć odpowiednią liczbę personelu latającego nowo stworzonym brygadom Lotnictwa Wojsk Lądowych.

Nowe śmigłowce szkoleniowe, ogólnego przeznaczenia i transportowe WWS obecnie w celach podstawowego szkolenia pilotów używa śmigłowca Mi-2U, jednakże ten typ jest już weteranem i w szybkim tempie zmierza ku końcowi swojej kariery. Kazan Helicopters, jak wszystkie rosyjskie śmigłowcowe biura projektowe i fabryki, jest obecnie włączony w firmę holdingową Russian Helicopters. Kazan Helicopters przez długi czas produkowało śmigłowce Mil w fabryce w Kazaniu, w Republice Tatarstanu. Jednakże firma opracowała także własny lekki śmigłowiec – Ansat. Śmigłowiec ten pierwszy swój lot odbył 17 sierpnia 2001 r., a 14 września 2001 r. został zwycięzcą w konkursie na nowy śmigłowiec szkolny dla WWS. Zgodnie z ustaleniami 11 października 2010 r. ogłoszono, że pierwsze trzy śmigłowce dostarczono do ośrodka szkoleniowego w Syzraniu. Kilka miesięcy wcześniej trzy sztuki dostarczono do Centrum Szkolenia Bojowego i Przeszkalania Personelu Latającego Lotnictwa Wojsk Lądowych w Torżoku (Centr Bojewoj Podgotowki i Pierieucziwanija Liotnogo Sostawa – CBP i PLS).

Każdy z czterech komponentów lotniczych WWS (lotnictwo strategiczne, lotnictwo taktyczne, lotnictwo transportowe, lotnictwo wojsk lądowych) posiada przypisane sobie CBP i PLS. Są to pierwsze jednostki, jakie otrzymują nowe lub zmodernizowane statki powietrzne – to one szkolą instruktorów na nowe typy wprowadzane do służby, następnie kadra instruktorska szkoli pilotów, którzy mają latać w jednostkach operacyjnych. CBP i PLS są także odpowiedzialne za rozwój nowej taktyki, jaką będą stosować załogi, gdy nowe lub zmodernizowane typy samolotów i śmigłowców wejdą do eksploatacji.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 11/2013