Kolejne C-295M dla Sił Powietrznych
Norbert Bączyk
Kolejne C-295M dla Sił Powietrznych
Bieżący rok uznać można za szczególnie istotny w historii samolotów transportowych C-295M spod znaku biało- czerwonej szachownicy. Podpisany latem kontrakt na pięć nowych maszyn sprawia, że docelowo w wyposażeniu Sił Powietrznych znajdzie się szesnaście samolotów C-295M. Dla wojskowego lotnictwa transportowego C-295M to maszyny o bardzo dużym znaczeniu, mające już na koncie ponad 30 000 godzin spędzonych w powietrzu.
6 października 2012 roku, w 8. Bazie Lotnictwa Transportowego w Krakowie-Balicach wylądowały dwa nowe samoloty tego typu. Przed przylotem do kraju, komisja złożona z żołnierzy 8. Bazy Lotnictwa Transportowego oraz Inspektoratu Uzbrojenia sprawdziła maszyny w hiszpańskiej Sewilli, gdzie zostały zmontowane, pod względem sprawności technicznej i zgodności z postanowieniami umowy kupna-sprzedaży. Przeprowadzona inspekcja weryfikacyjna stanu technicznego oraz wykonane obloty samolotów wykazały pełną sprawność techniczną obu transportowców. Było to podstawą decyzji o ich odbiorze, a następnie przebazowaniu do Krakowa. Dokonali tego mjr pil. Krzysztof Dzido i kpt. pil. Zbigniew Rosół – dowódcy załóg podczas przelotu z Sewilli. Maszyny o numerach bocznych 023 i 024 pochodzą z partii pięciu maszyn zamówionych zaledwie trzy miesiące wcześniej, bo 29 czerwca tego roku. Wówczas to ówczesny szef Inspektoratu Uzbrojenia, gen. dywizji Andrzej Duks, podpisał z EADS Construcciones Aeronauticas S.A. (Airbus Military) umowę nr IU/83/IX-34/ZO/WR/DOS/K/2012, której przedmiotem była dostawa pięciu samolotów transportowych C-295M wraz z dokumentacją techniczną, wyposażeniem oraz pakietem logistycznym o wartości 165 853 487 euro (bez VAT), przewidzianą do realizacji w latach 2012-2013.
Pozyskanie samolotów transportowych zostało zrealizowane w oparciu o przepisy art. 67 ust. 1 pkt 1 lit. a i b ustawy z 29 stycznia 2004 roku „Prawo zamówień publicznych” (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759, ze zm.), czyli poprzez negocjacje z jednym producentem bez
uprzedniego publicznego ogłoszenia, ponadto bez zastosowania mechanizmu offsetowego, co wywołało wkrótce szereg kontrowersji. Dlaczego zdecydowano się na zakup tych właśnie maszyn? Zgodnie z prawem Unii Europejskiej (uzasadnienie wyboru procedury
negocjacyjnej bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o zamówieniu w Dz.U. UE zgodnie z art. 31 dyrektywy 2004/18/WE), strona polska przygotowała formalne uzasadnienie swej decyzji, warte zresztą przytoczenia w całości, gdyż w zakresie uzasadnienia wyboru typu statku powietrznego ma ono charakter wyczerpujący:
Zakup 5 sztuk samolotów transportowych C-295M wraz z dokumentacją techniczną, wyposażeniem 1:1 oraz pakietem logistycznym, z przeznaczeniem dla 8. Bazy Lotnictwa Transportowego w Krakowie, która jest obecnie użytkownikiem 11 samolotów tego typu,
stanowi uzupełnienie systemu uzbrojenia C-295M, którego złożoność oraz występowanie powiązań pomiędzy elementami składowymi wymaga spełnienia przez te elementy jednakowych norm, parametrów oraz standardów. Nowo zakupione samoloty powinny być kompatybilne z użytkowanym systemem uzbrojenia C-295M, co pozwoli na racjonalne wykorzystanie posiadanego przez 8. Bazę Lotnictwa Transportowego potencjału operacyjnego, obsługowo-eksploatacyjnego i szkoleniowego. Uszczegółowiając, za takim rozwiązaniem przemawia fakt, że użytkownik posiada:
1. W pełni wyszkolony personel (w tym do poziomu instruktorskiego oraz Combat Ready) realizujący obsługi techniczne i wykonujący loty na tym typie statku powietrznego.
2. Opracowane i wdrożone procedury operacyjne w zakresie realizacji zadań z wykorzystaniem samolotów C-295M.
3. Wdrożony krajowy kompleksowy system szkolenia personelu latającego i technicznego wraz ze stosownymi pomocami szkoleniowymi (wprowadzenie nowego typu samolotu wymaga przeszkolenia personelu użytkownika przez producenta tego samolotu oraz utrzymania szkolenia na dwa typy statków powietrznych).
4. Wdrożony logistyczny system zabezpieczenia eksploatacji samolotów C-295M, w tym jednolitą bazę obsługową w zakresie aparatury kontrolno-pomiarowej, sprzętu naziemnej obsługi statków powietrznych oraz wyposażenia lotniskowo-hangarowego.
5. Jednolity system utrzymania i zarządzania zasobami magazynowymi części zapasowych oraz materiałów jednorazowego użytku, w tym także magazynem zapasów wojennych.
6. Wdrożony informatyczny system wsparcia eksploatacji samolotów.
7. Jednolity pakiet dokumentacji technicznej dostarczonej i aktualizowanej przez producenta samolotu, w tym dokumentacji użytkowania w locie oraz techniczno- obsługowej.
Ponadto, użytkowanie samolotów jednego typu, charakteryzujących się specyficznymi cechami technicznymi, w tym m.in. osiągami (prędkość przelotowa, długotrwałość lotu, zasięg, ładowność, prędkość lotu w formacji) docelowo: 1. Zapewni pełną wymienność elementów systemu uzbrojenia (na przykład ładunek cargo zbudowany i skonfigurowany zgodnie z wymaganiami technicznymi samolotu C-295M w przypadku wykorzystania na innym statku powietrznym wymaga rekonfiguracji). 2. Spowoduje racjonalizację kosztu cyklu życia samolotów poprzez ich eksploatację w oparciu o wdrożony logistyczny system zabezpieczenia eksploatacji samolotu C-295M, co pozwoli m.in. na stosowanie dla samolotów użytkowanych przez 8. Bazę Lotnictwa Transportowego tych samych części zapasowych i materiałów eksploatacyjnych (na przykład smary, ciecze robocze itp.). 3. Wpłynie na minimalizację kosztów osobowych oraz zmian etatowo-strukturalnych, w porównaniu z koniecznością budowy etatu jednostki dla nowego typu statku powietrznego, wynikającą z jego wprowadzenia na wyposażenie Sił Zbrojnych RP. 4. Pozwoli na ukompletowanie 8. Bazy Lotnictwa Transportowego zgodnie ze standardem – 16 samolotów na eskadrę lotniczą (także w kontekście utraty w katastrofie lotniczej jednego samolotu C-295M). 5. Wpłynie na perspektywiczność systemu – większa liczba tego samego typu statków powietrznych umożliwia racjonalne przeprowadzenie ich modernizacji lub modyfikacji z jednoczesnym zachowaniem nakazanych wskaźników gotowości operacyjnej. Airbus Military(wykonawca) jest jedynym producentem tego typu statku powietrznego oraz jedynym jego dystrybutorem. Powyższy stan faktyczny oznacza, że firma Airbus Military jest jedynym wykonawcą, który może zrealizować dostawę zarazem z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, opisanych powyżej, jak też z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych, wynikających z odrębnych przepisów (jedyny właściciel praw do produkcji i praw do dystrybucji).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2012