Japońskie pancerniki Ise i Hyuga. Część 1

Grzegorz Nowak

Pancerniki japońskie na tle europejskich czy amerykańskich konstrukcji odróżniały się niezwykłą oryginalnością wyglądu, charakterystyk bojowych i rozwiązań projektowych, okręty typu Ise wypadają jednak na ich tle szczególnie oryginalnie, ponieważ w 1943 roku poddano je daleko idącej przebudowie, w wyniku której zmieniła się ich klasyfikacja: z klasycznych pancerników stały się hybrydami, ponieważ zabudowany w rufowej części pokład lotniczy sprawił, że Cesarska Japońska Flota otrzymała dwa pancerniko-lotniskowce, czyli okręty, których nie posiadała wcześniej ani później żadna inna flota świata. Obydwa pancerniki zbudowano w czasie trwania I wojny światowej, a następnie przez cały okres międzywojenny ustawicznie modernizowano, podobnie jak pozostałe pancerniki japońskie z tego okresu. Mimo to w 1941 roku, kiedy wybuchła wojna na Pacyfiku, Ise i Hyuga były okrętami już w znacznym stopniu przestarzałymi. Japońskie dowództwo zdawało sobie z tego faktu sprawę, dlatego też aż do 1944 roku bardzo oszczędzano je w działaniach morskich na Pacyfiku. Ostatecznie żadna z tych jednostek nie została zatopiona na pełnym morzu, a ich los dopełnił się podczas nalotów amerykańskiego lotnictwa na japońskie bazy w 1945 roku.

Historia projektowania i budowy dwóch pancerników typu Ise sięga czasu, kiedy Japonia wprowadziła już do służby nowoczesny krążownik liniowy Kongo zaprojektowany i zbudowany w Wielkiej Brytanii oraz jego bliźniaka Hiei zbudowanego już w stoczni japońskiej (Kirishima oraz Haruna, jako trzecia i czwarta jednostka typu Kongo jeszcze znajdowały się w budowie). Wspomniane krążowniki liniowe stanowiły część nowego i niesłychanie ambitnego planu rozbudowy Cesarskiej Japońskiej Floty, zwanego w samej Japonii programem „Flota 8-8”. Zgodnie z jego głównymi wytycznymi, własny przemysł stoczniowy miał dostarczyć marynarce wojennej osiem krążowników liniowych (cztery typu Kongo i kolejne cztery typu Amagi) oraz osiem pancerników.

Pierwsza dwójka pancerników – Fuso i Yamashiro – zaprojektowana została jeszcze w czasie trwania budowy krążowników typu Kongo i ich charakterystyki mocno związane były właśnie z jednostkami Kongo zaprojektowanymi w Wielkiej Brytanii. Zamówienie Kongo w Wielkiej Brytanii było dla Japończyków przede wszystkim drogą do pozyskania nowych technologii oraz niezbędnej wiedzy inżynierów oddelegowanych do Wielkiej Brytanii w celu nadzorowania budowy tego krążownika liniowego, które z kolei miały stanowić podstawę do rozwoju własnego budownictwa okrętowego. Podczas projektowania pancerników Yamashiro i Fuso Japończycy na bieżąco wykorzystywali całą zdobytą wiedzę i stosowali wszystkie najnowsze rozwiązania techniczne z ogromną determinacją w taki sposób, aby nowe pancerniki w niczym nie ustępowały budowanym przez inne morskie mocarstwa świata. Na ile się to udało, to już odrębna kwestia do dyskusji, w każdym razie trzeba oddać Japończykom to, że podążali jedyną słuszną dla nich drogą rozwoju.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 2/2024

Wróć