Focke-Wulf Fw 190 Walki powietrzne nad kanałem La Manche maj-lipiec 1943

Szymon Tetera

Focke-Wulf Fw 190

Walki powietrzne nad kanałem La Manche:

maj-lipiec 1943 roku

W okresie maj-lipiec zwiększył się napór RAF i USAAF na cele leżące w rejonie kanału La Manche. Piloci Jagdwaffe nie mogli się już czuć tak pewnie jak w latach 1941-1942, ich straty bowiem wzrosły, a rzeczywiste sukcesy alianckich formacji myśliwskich coraz częściej przewyższały straty własne.

W okresie maj-lipiec 1943 r. obszaru od Brestu po Hawr bronił pułk JG 2. Stab jednostki latał na Fw 190, na takich samych samolotach operowała I Gruppe, do której dołączono 11. Staffel na Bf 109G. II Gruppe po powrocie z Afryki przesiadła się na Bf 109G, na takich samych samolotach latała także dołączona do niej 12. Staffel. III Gruppe latała na Fw 190, tak jak i dołączona do tej formacji 10. Staffel. Dodatkowo w rejonie Brestu działała eskadra 1./Seeaufklärungsgruppe 128, którą wyposażono w samoloty Fw 190A-5/U8, mogące zabierać podskrzydłowe zbiorniki paliwa, co zapewniało możliwość operowania nad Zatoką Biskajską.

JG 26 operował w poważnie uszczuplonym składzie, gdyż I Gruppe oraz 7. Staffel działały w tym czasie na froncie wschodnim. W rejonie Calais i nad Belgią operowała z lotniska Vitry jedynie wyposażona w Fw 190 II Gruppe, do której dołączono latającą na takich samych samolotach 10. Staffel JG 54, przemianowaną następnie na 10./JG 26. III/JG 26 w maju przezbroiła się z Fw 190 na Bf 109 i wraz z nową 12. Staffel zostały skierowane do obrony Rzeszy, jednak wciąż wyposażona w Fw 190 8. Staffel pozostała nad kanałem La Manche operując z lotniska Vendeville wraz z latającym na takich samych samolotach Stabem pułku. Od połowy czerwca w rejonie Lille stacjonowała też latająca na Bf 109G eskadra 11./JG 26 (była 11./JG 54).

W pasie działań JG 26 operowały też 1. i 3. Staffel pułku JG 27, które stacjonowały na lotnisku Poix w rejonie Amiens, podczas gdy 2./JG 27 bazowała w Holandii. W Holandii stacjonował też kompletny pułk JG 1, z którego w kwietniu wyodrębniono pułk JG 11 przeznaczony do osłony północnych Niemiec. W zreformowanym Jagdgeschwader 1 Stab, I (była IV/JG 1) i II Gruppen (oznaczenie dywizjonu nie uległo zmianie) latały na Fw 190, natomiast nowo zorganizowana III Gruppe na Bf 109G.

Obok samolotów myśliwskich, Niemcy posiadali nad kanałem La Manche także około 120 samolotów myśliwsko-bombowych Fw 190, należących do pułku SKG 10, które wykonywały loty nękające nad południową Anglią. Z lotniska St André działały samoloty specjalizującej się w operacjach nocnych I Gruppe, natomiast samoloty II Gruppe stacjonowały na lotnisku Rennes-St Jacques, a IV Gruppe na lotnisku Cognac.

Maj

1 maja zaledwie 29 z 78 wysłanych przez amerykańską 8. Armię Powietrzną B-17 zbombardowało bazę morską St Nazaire. W drodze do celu, około godz. 11.30, Amerykanów przechwycili piloci 7. i 9./JG 2, przy czym pełne zwycięstwa odnieśli Uffz. Rudolf Gerhardt (1.), Ltn. Josef Wurmheller (69.), natomiast Uffz. Otto Kleinert (3.) wybił bombowiec z formacji. Strzelcy bombowców zestrzelili natomiast Fw 190A-5 pilotowanego przez Uffz. Paula Rössnera, który uratował się; kolejny taki samolot wrócił uszkodzony w 20%.

Przed godziną 13.00 B-17 zostały przechwycone przez pilotów 8./JG 2, ze składu której sukcesy odniesione na małej wysokości zgłosili Ltn. H-U Tartsch (1.), Uffz. Paul Rümpler (1.), Obfw. Friederich May (17.) i Obfw. Walter Ebert (12.), natomiast dwóm innym pilotom meldunki odrzucono. Eskadra straciła jednak dwa Fw 190A-5, oba pilotowane przez pilotów, którzy odnieśli w starciu sukcesy – poległ Uffz. Rümpler, natomiast Obfw. May musiał skakać na spadochronie.

W drodze powrotnej, około 15.00, strącenia bombowców na małej wysokości zgłosili Hptm. Hans-Jürgen Hepe (12.) z I/JG 2 oraz Oblt Klein z 2./NAG 13, jeszcze jednego B-17 uszkodził inny pilot z I/JG 2.

Amerykanie stracili w tej misji osiem B-17F. Nad St Nazaire stracono dwa bombowce z 303. BG – myśliwce zestrzeliły 42-5780, który eksplodował w powietrzu, natomiast ofiarą obrony przeciwlotniczej padł 41-24610. W Zatoce Biskajskiej wodował trafiony przez myśliwce 42-5435 z 305. BG. Największe straty poniosła 306. BG, której samoloty pojawiły się w rejonie Brestu, a ich załogi sądziły, że są nad Anglią. Myśliwce z 8./JG 2 zestrzeliły samoloty 41-24547, 42-5784, 42-29620 i 42-5422, dodatkowo w Anglii został skasowany trafiony przez myśliwce 42-29649, który stracił trzech członków załogi, którzy opuścili maszynę nad morzem.

O godz. 19.25 Fw. Paul Bleyer (1.) z 9./JG 2 oraz Oblt Klein (jako swój drugi sukces tego dnia) z 2./NAG 13 meldowali o zestrzeleniu po jednym Liberatorze.

2 maja 12 bombowców Ventura i 12 Boston miało zaatakować cele w Holandii, ale zbombardowały je tylko te pierwsze, bez strat własnych. O godz. 19.30 interweniowały myśliwce należące do JG 1. Ze Stab pułku Maj. Hans Philipp (204.) meldował o zestrzeleniu Spitfire’a natomiast Uffz. Ernst Florian (10.) Ventury. Ze składu I/JG 1 strącenie Spitfire’a odnotował Fw. Martin Lacha (1.), natomiast Ventur Maj. Fritz Losigkeit (7.) i Oblt Rainer Framm (1.). W zestrzelonym przez Spitfire’y Fw 190A-5 zginął Uffz. Anddreas Banz. W walce z eskortą strącenie pięciu Spitfire’ów zgłosili piloci II/JG 1: Hptm Dietrich Wickop (10.), Uffz. Hans Meissner (4.), Ltn. Rüdger Kirchmayr (4.), Ltn. Friedrich Wiegmann (2.) i Ltn. Heinz Tröger (3.). Jednostka ta straciła podczas startu Fw 190A-4, w którym zginął Ltn. Heinrich Völler, a w walce powietrznej Fw 190A-5, w którym zginął Obfw. Peter Eberhard.

Piloci RAF zgłosili wynik 7-1-2, przy stracie czterech Spitfire’ów IX, z 331. Sqn poległ 2/Lt F. R. Engelesen, a do niewoli trafił Sgt F. Eitzen, do niewoli zostali wzięci również dwaj piloci 332. Sqn – 2/Lt M. Eriksen i 2/Lt N. J. Fuglesang.

3 maja o godz. 6.50 Ltn. Waldemar Radener (1.) z 4./JG 26 przechwycił na małej wysokości w rejonie ujścia Sommy parę dokonujących rozpoznania Spitfire’ów XII z 41. Sqn i zestrzelił maszynę, w której zginął Sgt W. R. East. O godz. 13.45 na północ od Fecamp Ltn. Günther Blömertz (1.) z 6./JG 26 meldował o zestrzeleniu Mosquito, ale atakowana maszyna z 85. Sqn wróciła uszkodzona do bazy (godzinę wcześniej w Holandii rozbił się wracający znad Wrocławia Mosquito B.IV z 540. Sqn).

Około godz. 15.00 zestrzelenie Spitfire’a zgłosił Obfw. Josef Bigge z 8./JG 2, choć jego meldunek został odrzucony, to z sześciu wysłanych nad wyspy Les Sept-Iles Spitfire’ów Vc z 310.Sqn w walce z Fw 190 został strącony samolot poległego W/O K. Korbera, podczas gdy druga maszyna wróciła uszkodzona z rannym pilotem.

Wieczorem 12 Ventur z 487. Sqn zostało wysłanych z zadaniem zbombardowania elektrowni pod Amsterdamem. O godz. 17.45 w rejonie tego miasta bombowce przechwycili piloci II/JG 1, którzy w ciągu kwadransa odnotowali zestrzelenie ośmiu Ventur, które mieli strącić Uffz. Rudolf Rauhaus (3.), Obfw. Ernst Winkler (14.), Ltn. Egon Besgen (1.), Obfw. Hans Hutter (10.), Hptm. Dietrich Wickop (11.), Obfw. Hans Ehlers (20.), Uffz. Uffz. Heinz Fuchs (3.) i Uffz. Hans Meissner (5.); w czasie walki Obfw. Ehlers (19.) zestrzelił też Spitfire’a eskorty. Dodatkowo zestrzelenie Ventury zgłosił Uffz. Max Winkler (5.) z 2./JG 27, a Spitfire’a Hptm. Johannes Naumann (14.) z 6./JG 26. W rzeczywistości 487. Sqn stracił nad Holandią 10 Ventur, kolejna, ciężko postrzelana przez myśliwce, została skasowana w Anglii; ocalał jedynie samolot, który zawrócił wcześniej. Niemiecka obrona przeciwlotnicza zestrzeliła Bostona z 107. Sqn, jedną z sześciu maszyn, których celem była stalownia w Ijmuiden. Eskorta straciła tylko jednego Spitfire’a Vc (drugi wrócił uszkodzony), ale zginął w nim W/C Howard P. Blatchford, który wracając na postrzelanym samolocie wodował w Morzu Północnym. Piloci trzech dywizjonów Spitfire’ów (z których jeden wykonał wymiatanie) odnotowali w tej walce wynik 5-1-4, ale w rzeczywistości zestrzelili trzy myśliwce z II/JG 1 – w Fw 190A-4 zginął Fw. Willi Pfeiffer, w Fw 190A-5 Obfw. Ernst Heesen, a z podobnej maszyny na spadochronie uratował się ranny Obfw. Georg Hutter.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia Spec 3/2013