Cywilno-Wojskowy Ośrodek Koordynacji Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego

Marek Górecki

26 stycznia 2018 roku w warszawskiej siedzibie Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej uruchomiono Cywilno-Wojskowy Ośrodek Koordynacji Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego (ang. Aeronautical Rescue Coordination Centre, ARCC). Chociaż od powstania ośrodka minął dopiero rok, dał się on już poznać z jak najlepszej strony, sprawnie wykonując powierzone zadania statutowe podczas wymagających sytuacji operacyjnych.

Pierwsze minuty następujące po katastrofie lotniczej mogą mieć decydujące znaczenie dla powodzenia akcji ratowniczej. Od dobrze zarządzanych działań, prędkości i trafności decyzji może zależeć przetrwanie poszkodowanych osób. W tych wymagających chwilach do walki o ludzkie życie stają ramię w ramię jednostki wojskowe, ratownicze, a niekiedy także cywilni użytkownicy przestrzeni powietrznej. Ich kroki muszą być jednak odpowiednio pokierowane, by uniknąć chaosu i optymalnie wykorzystać potencjał wszystkich dostępnych środków.

Cel ten przyświeca ośrodkowi ARCC. Jego najważniejszym zadaniem jest zapewnienie koordynacji działań poszukiwawczo-ratowniczych, mających na celu niesienie pomocy załogom i pasażerom statków powietrznych poszkodowanych w wyniku zdarzeń lotniczych. ARCC obejmuje działaniem obszar lądowy i morski w granicach Warszawa FIR, czyli polskim rejonie informacji powietrznej, i organizuje niezbędne środki ratunkowe dla wszystkich potrzebujących, bez względu na ich narodowość i przynależność państwową statków powietrznych, biorących udział w danym incydencie.

Straż całodobowa

Ośrodek prowadzi działania operacyjne przez całą dobę, monitorując sytuację i odpowiednio reagując w razie potrzeby. Zadania realizuje poprzez przyjmowanie i weryfikowanie informacji dotyczących bezpieczeństwa statków powietrznych operujących w polskiej przestrzeni powietrznej. W przypadku odebrania informacji o niebezpieczeństwie personel ARCC podejmuje stosowne kroki, mające na celu zorganizowanie adekwatnych środków w celu zapewnienia sprawnej i jak najskuteczniejszej akcji poszukiwawczo-ratowniczej.

Do elementów codziennej pracy ARCC należy całodobowy nadzór nad stanem gotowości sił i środków służby ASAR (ang. Aeronautical Search and Rescue, pol. Służba Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego) w Polsce na wypadek konieczności podjęcia działań operacyjnych. W praktyce oznacza to pełną świadomość dostępności określonych sił i sprzętu w poszczególnych regionach Polski. Równie istotna jest analiza aktualnej i prognozowanej sytuacji pogodowej, mogącej wpłynąć na prowadzenie ewentualnej akcji ratowniczej bądź przyczynić się do spowodowania stanu zagrożenia w danym regionie. Pracownicy ośrodka przyjmują, analizują i wyjaśniają wszelkie sygnały alarmowe spowodowane uruchomieniem nadajników awaryjnych, a także brakiem informacji o zamknięciu planu lotu przez załogi statków powietrznych. W trosce o bezpieczeństwo pasażerów i załóg żaden sygnał tego typu nie może pozostać bez reakcji, choć większość z nich okazuje się mieć podłoże w nieuwadze lub nieumiejętnym wykorzystaniu wyposażenia.

Całokształt codziennych działań podsumowywany jest w formie raportów i statystyk, służących w późniejszym okresie omawianiu napotkanych problemów i szukaniu jak najbardziej wydajnych rozwiązań. Ta pozornie biurokratyczna część pracy ma równie duże znaczenie organizacyjne, ponieważ pozwala na stałe usprawnianie zasad i sposobu funkcjonowania służb koordynujących akcje poszukiwawczo-ratownicze.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4-5/2019