Broń firmy Erma

Marek Czerwiński

Firma ERMA (skrót od Erfurter Maschinen und Werkzeugfabrik GmbH) została założona w roku 1922 przez Berholda Geipela. Siedziba firmy mieściła się w Erfurcie w Turyngii.

W połowie lat 20. XX wieku w zakładach Erma rozpoczęto produkcję zestawów konwersyjnych umożliwiających zasilanie pistoletu Luger P 08 amunicją bocznego zapłonu, co pozwoliło na zmniejszenie kosztów szkolenia strzeleckiego.

W latach 30. ubiegłego wieku Erma nabyła licencje na produkcję karabinów Mauser 98k oraz pistoletów maszynowych, oznaczanych sygnaturą EMP (Erma Maschinenpistole), które powstały w oparciu o prace Heinricha Vollmera i prawa nabyte przez firmę Gepert.

W 1934 roku nazwę zmieniono na Erfurter Maschinenfabryk B. Geipel GmbH (nadal skrótowiec ERMA) – podczas II wojny światowej produkowano tutaj słynne MP 38 i MP 40. Po wojnie Turyngia znalazła się w sowieckiej strefie okupacyjnej. W roku 1945 Geipel został aresztowany za powiązania z partią faszystowską, a po zwolnieniu pracował dla Vollmer GmbH jako zastępca dyrektora. 31 sierpnia 1948 roku marszałek G. Żukow nakazał likwidację pozostałości majątku firmy Erma.

W 1949 roku Geipel reaktywował firmę w Bawarii, a trzy lata później przeniósł ją do Dachau koło Monachium. Głównym inżynierem firmy został syn Geipela – Rudolf. W roku 1952 Erma otrzymała kontrakt na serwisowanie i produkcję podzespołów do M1 Carbine, które znajdowały się w uzbrojeniu policji zachodnioniemieckiej. Rozpoczęto też wytwarzanie broni gazowej, małokalibrowej oraz lekkich karabinków lever action czy pump action.

Amerykańska firma Ithaca kupiła od Loisa Imperato patent na płynnie pracujący mechanizm dźwigniowy i zleciła Ermie produkcję karabinka „lever action”. Broń nazwano modelem 71 Wagoonmaster i wytwarzano ją w kalibrach .22 LR i .22 WMR. Na marginesie, Lois po pewnym czasie odkupił prawa patentowe i w roku 1996 wraz z synem założył firmę Henry Repeating Arms Co. Henry nabył od Ermy cały oryginalny park maszynowy do produkcji EG 71 i przeniósł go do USA. Produkcja została wznowiona pod sygnaturą H001.

Znane są pistolety Erma kalibru 22 LR, przypominające pod względem wzornictwa Parabellum P08 czy Walthery P38, PP i PPK.

EP 22 (w Stanach Zjednoczonych znany także pod sygnaturą LA 22) to pistolet samopowtarzalny firmy Erma opracowany w 1964 roku.Konstrukcja wewnętrzna broni była zbliżona do zestawów konwersyjnych produkowanych w okresie międzywojennym i w czasie II wojny. Pistolet pod względem wzornictwa miał w maksymalnym stopniu naśladować słynny P08, ale w odróżnieniu od niego działał na prostej zasadzie odrzutu zamka swobodnego, a zewnętrznie różnił się głównie wyższą podstawą muszki. Poza wersją standardową produkowano odmianę z dłuższą lufą oraz karabinek wyposażony w drewniane łoże pod lufą i dostawną kolbę. Produkcję EP22 zakończono w związku z rozpoczęciem produkcji modelu KGP 69.

W 1968 roku firma Erma rozpoczęła wytwarzanie pistoletu KGP 68. Podobnie jak EP 22  był on wzorowany na P 08, jednak zachowano oryginalną zasadę działania, czyli krótki odrzut lufy z kolankowym mechanizmem ryglowym. Pistolet zasilany był amunicją 7,65 mm Browning (.32 ACP) lub 9 mm Short (.380 ACP). Odmianą tej broni był KGP 68A wyposażony w bezpiecznik magazynkowy. Dodanie bezpiecznika wynikało z oferowania broni na rynku amerykańskim, czyli z konieczności przestrzegania przepisów Gun Control Act of 1968.

W 1969 roku rozpoczęto produkcję pistoletu KGP 68A kalibru .22 LR, który ostatecznie nazwano modelem KGP 69. W następnych latach zmieniono oznaczenie poszczególnych wersji pistoletu. Odmiana kalibru 7,65 mm Browning otrzymała oznaczenie KGP 32, 9 mm KGP 38, a .22 LR KGP 22. Spotyka się także inną nazwę tej broni, mianowicie Beeman MP 08.

Dobrą reputacją cieszył się samopowtarzalny pistolet wyczynowy ESP 85, który mógł strzelać nabojami .22 LR i .32 Smith & Wesson, oczywiście przy wykorzystaniu zestawu konwersyjnego. Jego mechanizm spustowy nie miał sobie równych – porównywano go wręcz do wyrobów szwajcarskiej firmy Hammerli.

Świetnej jakości był także rewolwer Erma ER 777 kalibru .357 Magnum. Broń z lufami długości 4 lub 5,5 cala (102 lub 140 mm) miała mikrometryczne przyrządy celownicze i przeznaczona była zarówno do sportu, jak i zastosowań policyjnych Pod względem konstrukcyjnym rewolwer przypominał Smith & Wessona Mod. 19. Regulowany mechanizm spustowy w systemie SA miał ustawiony opór przełamania na poziomie 1,36 kg (możliwość zejścia do 1,0 kg) natomiast w systemie DA na 3,3 – 3,5 kg. Masa broni z dłuższą lufą wynosiła 1250 g. Okładziny chwytu typu Combat wytwarzała z orzecha o kapitalnej fakturze firma Nil Griffe.

Dla strzelców sportowych przeznaczone były rewolwery ER 772 (kaliber .22 LR) i ER 773 (kal. 32 Smith & Wesson) – zasadniczo były to odmiany ER 777 tyle że pod amunicje mniejszego kalibru.

Ze stali nierdzewnej wykonywano świetny, pięciostrzałowy rewolwer ER 440, oferowany głównie w kalibrze .38 Special. Był on zbliżony do Smith & Wessona Chiefs Special. Taki sam rewolwer, ale ze stali węglowej nosił oznaczenie ER 438. Broń miała lufy długości 2” i 3” (50,8 lub 76 mm).

Pełna wersja artykułu w magazynie Strzał 5-6/2024