Betonowy pancernik (Fort Drum). Część 2

Roman Tyrakowski

Rozpoczętą w kwietniu 1909 roku budowę Fortu Drum ukończono w połowie 1918 roku, a 17 czerwca oficjalnie przekazano ową fortyfikację Korpusowi Artylerii Nadbrzeżnej Armii Stanów Zjednoczonych. Po sprawdzeniu wszystkich urządzeń – w tym dział artylerii głównej, aż do 1941 roku placówka ta była obsadzona jedynie szkieletową załogą – de facto na stałe zakwaterowaną na Corregidor i rotacyjnie pełniącą dyżury na pokładzie Fortu Drum. Pełną załogą, utworzoną z okolicznych pododdziałów, obsadzano ją tylko w trakcie okresowych ćwiczeń sprawdzających stan obrony Zatoki Manilskiej i pobliskiej Zatoki Subic – przy czym na ogół nie były to intensywne ćwiczenia, o czym najlepiej świadczyć może, że po raz kolejny z dział artylerii głównej strzelano dopiero w 1923 roku. Dla załogi fortu – która swój „betonowy pancernik” ochrzciła mianem USS No go (pol. nieruchomy) – codzienna służba była wyjątkowo nudna i senna, a jedynymi rozrywkami były łowienie ryb i gra w siatkówkę. Ów beztroski okres zaczął się jednak powoli kończyć, albowiem od połowy lat 30. XX wieku coraz większym zagrożeniem stawał się potencjalny konflikt zbrojny z Japonią, w którym Filipiny z całą pewnością byłyby jednym z głównych celów. Sytuacja pogorszyła się jeszcze po wybuchu wojny w Europie, kiedy to Japonia uzyskała zupełną swobodę działania w Azji, a jej niezwykle agresywne poczynania zmusiły USA do zastosowania sankcji ekonomicznych.

Pomimo podjęcia pewnych rozmów dyplomatycznych przez cały 1941 rok sytuacja stawała się coraz bardziej krytyczna, a po ataku wojsk niemieckich na ZSRR stanowisko Japonii uległo jeszcze zaostrzeniu… więc wybuch konfliktu zbrojnego zdawał się być już tylko kwestią czasu. W tym gorącym okresie – w lutym 1941 roku – nowym dowódcą Fortu Drum został ppłk Lewis Spencer Kirkpatrick, co zbiegło się nieco w czasie z rozpoczęciem na Filipinach przygotowań do nieuchronnego już chyba konfliktu zbrojnego. W lipcu utworzono nowe zgrupowanie wojskowe – Siły Armii Stanów Zjednoczonych na Dalekim Wschodzie – a jego dowódcą został gen. por. Douglas MacArthur. Z uwagi na szczupłość posiadanych środków do czasu przybycia zapowiadanych posiłków z USA zamierzał się on skupić się na działaniach opóźniających potencjalne japońskie siły inwazyjne, co siłą rzeczy sprawiało, że fortyfikacje u wejścia do Zatoki Manilskiej stały się kluczowym punktem w całym systemie obronnym. Z tego też powodu dowodzący obroną Zatoki Manilskiej i Zatoki Subic gen. bryg. George Fleming Moore wydał rozkaz, by Fort Drum na stałe był obsadzony 200-osobową załogą, zaopatrzoną tak, aby móc wytrzymać sześciomiesięczne oblężenie. Nieco później (29 listopada) wydał z kolei rozkaz, by wszystkie podległe mu jednostki zajęły pozycje zgodnie z wcześniej przygotowanymi planami wojennymi.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 3/2025